Berichten van het front

De Open Deur, kerkelijk centrum voor informatie, advies en gesprek op het Amsterdamse Begijnhof, is per 15 december 2012 gesloten voor hulpverlening. Zoekers naar zingeving, oude en nieuwe Nederlanders, en hulpvragers met en zonder papieren, uitgeprocedeerde vluchtelingen en anderen in de marge van de Amsterdamse samenleving, moeten hun heil elders zien te vinden. Hieronder staan de blogs die ik in de afgelopen jaren op de website van de Open Deur heb geschreven.

 

Cor Ofman

 

Ervaringen vanuit het werkveld van de Open Deur april 2010-juli 2012

  • Kafka (dinsdag 17 juli 2012)

Een van mijn wekelijkse bezoekers is een Nederlandse man van Eritrese origine. Hij keerde een paar jaar geleden terug van familiebezoek in Eritrea. Dat bezoek had langer geduurd dan gepland, want hij was bij aankomst gearresteerd en gevangen gezet zonder enige vorm van proces. Hij kwam pas na ruim twee jaar weer vrij. Met behulp van de Open Deur kreeg hij zijn leven hier weer wat op de rails. Herstel van de uitkering, een eigen woning die groot genoeg was om ook zijn vrouw en vier kinderen uit Eritrea over te laten komen. De aanvraag voor gezinshereniging werd echter afgewezen vanwege de inkomenseis. De situatie in Eritrea verslechterde, waardoor hij drie van zijn kinderen (met de Nederlandse nationaliteit) liet overkomen. Zijn vrouw bleef met het jongste kind achter in afwachting van het verloop van de bezwaarprocedure. Dan zit je opeens als alleenstaande vader met drie kinderen. Die de Nederlandse taal niet spreken. Die hun moeder en zusje missen. Die allemaal stress gerelateerde klachten ontwikkelen: slapeloosheid, bedplassen, depressie. Zelf staat hij onder behandeling van een psychiater en is hij fysiek afgekeurd. Het duurde meer dan drie maanden voordat hij thuiszorg kreeg. ‘Meneer zou gebeld worden.’ Maar Cordaan bleek niet eens zijn telefoonnummer te hebben. Ik zou denken: dan schrijf je een brief, of je komt als thuiszorgcoördinator even langs. Niet dus. Als ‘rechthebbende’ zou hij begeleiding krijgen van maatschappelijk werk en schuldhulp in de buurt. Het duurde eindeloos, totdat de oplossing werd gevonden: voor schuldhulp kwam hij niet in aanmerking vanwege het feit dat hij tijdens de jaren van gevangenschap geen premie bij Agis had betaald. Hij moest bewijzen van zijn detentieperiode overleggen. Zoiets krijg je niet van de Eritrese autoriteiten. Het kostte maanden om dit probleem te tackelen. Voor de kinderen zouden het schoolmaatschappelijk werk en de schoolarts worden ingeschakeld. Opnieuw gebeurde er maandenlang niets. Bij navraag op school zelf: de schoolarts had de kinderen zes maanden geleden gezien. Dat zal een aardige conversatie zijn geweest: drie verlegen kinderen die geen woord Nederlands spreken en een schoolarts die het Tigrinya niet beheerst. Eenvoudige diagnose: ‘met de kinderen is niets aan de hand’.

 

Intussen in Eritrea. De Nederlandse ambassade is daar gesloten. Voor afhandeling van consulaire zaken kun je terecht bij de Nederlandse ambassade in Khartoem, Soedan. Het paspoort van het jongste kind verloopt op 31 juli. Sinds begin maart heb ik gemaild met de Nederlandse ambassade en het Ministerie van Buitenlandse Zaken over de verstrekking van een nieuw paspoort. Dat zou wellicht via de Noorse ambassade in Eritrea kunnen. Niet dus. Een Nederlands meisje van zes moet met haar Eritrese moeder naar Soedan reizen. Ik zou het zelf al een gevaarlijke onderneming vinden, maar daar houden de autoriteiten geen rekening mee. Regels zijn regels: je moet in persoon verschijnen. Maar dan moet moeder mee. Die kreeg geen uitreisvisum. En ook het kind mag Eritrea niet uit, omdat het paspoort niet meer zes maanden geldig is. Goed, als je wat geld onder de tafel doorschuift, kun je kennelijk een document krijgen, waarmee je met de bus de reis naar Khartoem kunt wagen. Gevaarlijke reis. Risico’s van beroving, verkrachting en ander etnisch geweld. En je moet zeker twee weken in Khartoem wachten op het nieuwe paspoort. Regels zijn regels. Ze gelden voor iedereen, of je nu in Frankrijk woont of in Eritrea. Het lijkt wel alsof de ambtenaren op BuZa die dit allemaal hebben bedacht nog nooit hebben nagedacht over de consequenties. ‘Vrij reizen’ is een voorrecht voor mensen in het Westen. Voor mensen in minder ontwikkelde en gewelddadige regio’s in de wereld is het een Kafkaiaanse nachtmerrie.

 

Terug naar Nederland. Zijn drie kinderen konden in oktober 2011 niet worden ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie als zijn kinderen, omdat hun geboortebewijzen waren geplastificeerd. Ze konden wel eens vals kunnen zijn. Daardoor had hij ook geen recht op een éénouderuitkering. ‘Het konden net zo goed de kinderen van zijn broer zijn’, zei de ambtenaar van DWI. Zo kon hij van GBA eerst ook geen toestemmingsverklaring krijgen voor de vernieuwing van het paspoort van zijn jongste kind in Eritrea. Want er was geen bewijs dat ze echt bestond. Tja. Goed nieuws van GBA was dat op 25 juni alsnog de drie in Amsterdam wonende kinderen als zijn kinderen heeft ingeschreven. Hij was daar overigens niet van op de hoogte gesteld. Kafka.

 

Cor Ofman

  • Thank you so much (donderdag 14 juni 2012)

It was a cold and windy Saturday, when the American Book Center was celebrating its 40th anniversary.

People had baked beautiful cakes and there were still enough buyers for a piece of cake. Donations were mounting and we were very glad to hear that de Open Deur received € 1.000. We can only say: ‘Thank you so much!’.

  • A Piece of Cake for a House of Compassion (maandag 4 juni 2012)

If you are a regular visitor of the American Book Center and you found our website through the ABC website, you should know that we are very happy with the support the American Book Center is giving us by donating money raised at their 40th anniversary, on the 9th of June. When you buy a piece of cake you will support our efforts to help people in need.

 

The ‘Wooden House’ 

In 1520 the Wooden House at the Begijnhof (Beguine’s  Court) was a newcomer amidst all the other wooden houses in medieval Amsterdam. After some fires that burnt the half of the city into ashes the order came to build brick houses only. Now the Wooden House is one of the remaining two in Amsterdam (the other one is to be found at Zeedijk). After the Alteration – in 1581 the catholic religion was forbidden, the protestants came into power – it was a place where the catholic Beguines secretly gathered to join for a mass and it was used as a hospital, a House of Compassion.

 

The ‘Open Door’

From October 1987 the Wooden House hosts the Open Door, an ecclesial center for people on search of a meaning in their lives. Though part of the catholic parish it has an ecumenical openness and it’s attracting visitors from many religious backgrounds. Also people with a different sexual orientation, people with HIV, undocumented migrants, asylum seekers out of procedure, find a listening ear and practical support from two pastors, catholic and protestant, and a social worker.

On a yearly base about five hundred  people come to seek advice and someone to talk to. Some come once a week, others come for counseling once a month. Gradually the amount of visitors from countries far away grew, with a concentration of people coming from the Sub-Sahara African countries, such as Ghana, Nigeria, Sierra Leone, Uganda and Somalia. Many came as migrants or asylum seekers and lost their right to stay in the Netherlands or never got it.

 

Support our Special Project

From the asylum seekers, who lost their asylum procedure, a mounting group has been diagnosed PTSD (Post Traumatic Stress Disorder), for which they get treatment from a couple of organizations that have a long term experience in treating people with war trauma. It is not easy to find enough shelter for them, as they have no rights, except the right to have necessary medical care. But to start proper treatment they need a steady place and some money for daily expenses. At this moment some caritas foundations help us out. But it’s not sufficient to meet up with the demand. That’s why the Open Door is urging people to help us out by donating for this specific purpose. You could be one of them. Donations are welcome on ING bank account number 509735 from de Open Deur, Amsterdam. What we do is more than a piece of cake. Thanks a lot.

 

Cor Ofman / pastor at the Open Door

  • Welkom (zondag 3 juni 2012)

Niet veel asielzoekers zijn welkom in ons land. Op jaarbasis geeft Nederland aan vijfhonderd vluchtelingen een verblijfsvergunning. Uitgenodigde vluchtelingen worden ze genoemd. Voorgedragen door de UNHCR.

 

K. is een van hen. Hij zat in een vluchtelingenkamp in Kenia. In 2002 werden in Congo zijn ouders vermoord. Vijf andere broers lieten het leven. Hij had met zijn zusje de verschrikkingen van het geweld tegenover een Tutsi minderheid in Congo overleefd. Hij wilde helemaal niet naar Nederland. Hij had in Kenia zijn schoolopleiding afgemaakt en daar verder willen studeren. Hij was enkel naar Nederland gekomen vanwege zijn zusje. Om haar kansen niet verspelen. Kennelijk wordt bij uitgenodigde vluchtelingen gekeken naar het resterende familieverband. Maar met zijn zusje had hij geen band. Hij zocht haar in Nederland regelmatig op, zij bracht nooit een tegenbezoek. Ze spreken elkaar al lang niet meer.

 

 Vanuit een AZC werd hij anderhalf jaar geleden ‘uitgeplaatst’ naar Amsterdam. Hij moest drie maanden wachten op een uitkering. ‘In Afrika is het zeker beter’, werd hem toegevoegd door een hulpverlener. Hij kreeg achthonderd euro voor inrichtingskosten van een woning, maar dat geld gebruikte hij voornamelijk om geld dat hij van vrienden had geleend om te overleven af te kunnen betalen. Een zachtaardige jongen die zijn draai niet kon vinden in de Amsterdamse samenleving, waar vluchtelingen worden beschouwd als ‘uitvreters’.

 

Niemand die oog had voor de traumatische ervaringen die hij had meegemaakt, voor het, opnieuw, losgerukt worden uit zijn verblijf in Kenia waar hij zich thuis was gaan voelen. Cannabisgebruik bood hem tijdelijk soelaas, maar loste de problemen niet op. Hij wordt door hulpverleningsinstanties, vluchtelingenwerk, jongerenloket en streetcornerwerk gezien als iemand die niet gemotiveerd is.

Ik was geneigd daar in mee te gaan, tot het me duidelijk werd dat zijn hart niet hier ligt, noch bij het enig overgebleven familielid, maar in Afrika.

Toen ik hem voor het eerst ontmoette, met een dreigende uithuiszetting en schulden, kwam hij op me over als een zorgwekkende zorgmijder. Hij had de afkickbehandeling bij de Jellinek niet afgemaakt, hij kwam niet of te laat op zijn afspraken, de hulpverleners klaagden over zijn gebrek aan motivatie, kortom: was het niet zijn eigen schuld dat hij dakloos was geworden en zijn uitkering was stopgezet? Op een gegeven moment heb ik me zelfs afgevraagd of hij wel uit Congo kwam, omdat hij Engels sprak. Tot hij stukje bij beetje zijn verhaal vertelde over het leven in Congo, Kenia en Nederland. Wantrouwen kan alleen maar worden tenietgedaan als iemand de kans krijgt zijn verhaal te doen, gehoord te worden. Zijn komst naar Nederland was geen vlucht naar het Beloofde Land geweest, maar een opeenstapeling van teleurstellingen geworden.

 

Hij denkt dat hij beter af is als hij teruggaat naar Kenia. En wellicht is dat zo. Misschien is hij daar beter af dan in een moeizaam traject via de ‘Veldtafel’-route van de Amsterdamse hulpverleningsinstanties en een jarenlange behandeling voor PTSS. Misschien kan hij in Kenia de controle over zijn eigen leven hervinden, in plaats van hier geregeerd te worden door hulpverleners, mijzelf incluis, die in de praktijk van de goede bedoelingen geen oog meer hebben voor zijn diepste wensen en gevoelens en hulpverlening koppelen aan regelgeving en een keurslijf waarin de hulpvrager moet passen.

 

Ik wil graag mensen praktisch helpen. Maar ik moet er voor oppassen dat ik degene ben die een oud vrouwtje, dat bij een verkeerslicht staat te wachten voor het drukke verkeer, naar de overkant breng, terwijl ze helemaal niet aan de overkant wilde zijn. Compassie heeft niet met medelijden te maken, maar met geraakt worden door het verhaal van de ander. Is niet een planmatig therapeutisch hulpmodel afwerken, maar beginnen bij de vraag: wie ben je, wat wil je zelf? Misschien is die vraag nooit afdoende gesteld. Wellicht was het uitgangspunt ‘je mag blij zijn dat je hier welkom bent en vanaf nu volg je onze regels’ geen goede start. Maar zou hij weer welkom zijn Kenia? Dat is nu de vraag.

 

Cor Ofman

  • Nico van der Perk A Dieu (zaterdag 2 juni 2012)

De dag voor Pinksteren overleed Nico van der Perk, 51 jaar jong. Op 1 juni was er een afscheidsviering in de Hooglandse Kerk in Leiden. Twintig jaar was Nico verbonden aan de diaconie van de Hervormde, later Protestantse Kerk van Amsterdam. Betrokken bij de onderkant van de samenleving, de arme kant, vluchtelingen, migranten. Spin in een web van hulpverleningsinstanties, communicatief en creatief. In zijn eigen woonplaats actief in het koor van de Leidse Studenten Ekklesia en daar ook voorganger. Ooit namen we samen het voortouw voor een ‘pardon voor illegalen’ in de vorm van een ‘verdienmodel’: om migranten die langer dan vijf jaar zonder papieren in Nederland verbleven de kans te geven via een werkvergunning hun verblijf te ‘verdienen’. Dat initiatief kreeg niet de aandacht die het verdiende.  De toenmalige informateur Donner en de coalitiepartijen CDA, VVD en LPF negeerden het en  kritiek ter ‘linkerzijde’ (de Fabel van de Illegaal) was ons deel. Zo’n elfhonderd ‘witte illegalen’ omarmden het, zonder succes. Als p.r. man had Nico een vlotte pen, als diaconaal consulent bracht hij mensen bij elkaar. Zo’n vier jaar terug scheidden de wegen. Hij gebruikte zijn talenten als organisatiedeskundige in zijn project ‘Mooi zo’, waarin hij plaatselijke en landelijke (kerkelijke) projecten van dienst was. Met zoveel plannen voor de boeg werd hij geveld door een korte, slopende ziekte. We hebben hem uit handen moeten geven, toevertrouwd aan moeder Aarde en aan  Hem van wie we hebben gezongen:

 

‘Ik zal zijn die ik ben, voor jou,

vriendschap, ontferming en trouw.’

 

Moge dat zo zijn.

 

Cor Ofman

 

Een goede buur... (dinsdag 22 mei 2012)

 

Onze ‘buurvrouw’, the American Book Center op het Spui, viert op 9 juni haar veertigjarig bestaan. Die dag zal er een verjaardagsfeest zijn op het plein, met een party op z’n Amerikaans: een taartbakwedstrijd. Het blad Elle heeft er aandacht voor gevraagd en roept in Elle Culinair bakgrage mensen op om taarten te bakken die door een vakkundige jury worden beoordeeld en door de bezoekers van het feest worden opgegeten. De winnaar van de lekkerste taart wint een ABC-tegoedbon van € 100 en er zijn nog meer prijzen te winnen. Het bijzondere is dat de opbrengst ten goede komt aan het werk van de Open Deur. Daar zijn we heel blij mee. Daarom roepen we ook de lezers van onze website op om zaterdag 9 juni present te zijn op het Spui. Het evenement vindt plaats van 11.00-15.00 uur.

 

Cor Ofman

  • De Raad van State over homoseksuele vreemdelingen (maandag 23 april 2012)

Op 18 april heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in de hogerberoepszaken van drie homoseksuele vluchtelingen uit Senegal, Oeganda en Sierra Leone vragen gesteld aan het Europese Hof van Justitie. Het gaat om een uitleg van de Europese Definitierichtlijn waarin de minimumnormen zijn opgenomen voor bescherming van vluchtelingen, waaraan de lidstaten rekening mee dienen te houden.

Kennelijk is er bij de Raad van State twijfel ontstaan over de opvatting van de minister van Immigratie dat van vreemdelingen ‘terughoudendheid kan worden verwacht bij het geven van invulling’ aan hun homoseksualiteit.

Volgens de minister hoeven ze daar niet publiekelijk voor uit te komen. De Raad van State vraagt zich af of iedere homoseksueel zijn geaardheid in het land van herkomst voor een ieder geheim moet houden om vervolging te voorkomen. Als dat niet zo is, hoe terughoudend zouden homo’s  zich moeten opstellen in vergelijking tot hetero’s? Kun je onderscheid maken tussen uitingen die het kerngebied van de gerichtheid betreffen en hoe stel je dat vast? En als strafbaarstelling en bedreiging met gevangenisstraf van homoseksuele activiteiten geen daad van vervolging is, onder welke omstandigheden is het dat wel? Interessante vragen van de Raad van State, waaruit blijkt dat niet automatisch wordt meegegaan in de opvattingen van de minister dat een homo maar in de kast moet blijven. Goed dat een van onze ‘huisadvocaten’, mr. H.M. Pot, vasthoudendheid heeft getoond, die bij de Raad van State tot vragen aan het Europese Hof heeft geleid.

 

Cor Ofman

  • Wie helpt? (zaterdag 21 april 2012)

Een Afghaanse jongen van achttien. Als asielzoeker uitgeprocedeerd. Aan de straat overgelaten. Er loopt wel een procedure voor uitstel van vertrek (‘Art. 64’), maar die geeft geen recht op Rijksopvang. Hij heeft al drie keer een poging tot zelfdoding gedaan. Toen hij nog in een AZC verbleef kreeg hij een behandeling. Nu niet meer. Hij kan niet gedwongen worden uitgezet, want daar werkt de Afghaanse ambassade niet aan mee. Juist omdat er een procedure loopt zou je verwachten dat hij gedurende die tijd opvang zou krijgen. Nee dus. En als er geen sprake is van daadwerkelijke behandeling, dan is als uitkomst te verwachten: ‘geen behandeling, dus geen uitstel van vertrek’. Een vicieuze cirkel. De arts van de Kruispost neemt de situatie serieus en heeft aangedrongen op behandeling door Equator. Daar kan hij pas halverwege mei terecht vanwege de toegenomen stroom aan aanmeldingen. Wat zal er gebeuren in de tussentijd als hij geen hulp krijgt?

  • Verwarring na ontslag uit vreemdelingenbewaring (maandag 16 april 2012)

Regelmatig zitten bezoekers van de Open Deur in vreemdelingenbewaring. Soms voor een paar dagen. Vaker zes tot twaalf maanden. Niet vanwege een misdrijf, maar omdat ze bij een willekeurige controle geen geldig verblijfsdocument konden tonen. En als reden voor ontslag wordt vaak opgegeven: ‘op bevel van de rechter’ of ‘andere belangen prevaleren’. Dat staat ook altijd op het ontslagbewijs dat hun wordt uitgereikt. Omdat de ‘opheffing’ door de Koninklijke Marechaussee wordt getekend, komt de fax binnen bij het detentiecentrum en wordt een kopie ter hand gesteld van de vreemdeling. Het komt de laatste tijd nogal eens voor dat hij slechts één velletje meekrijgt in plaats van het drietal dat de fax bevat. De andere twee krijgt hij niet onder ogen of uitgereikt. Die behelzen het bevel om binnen een bepaalde tijd (24 uur tot 28 dagen) het Nederlandse grondgebied te verlaten en een inreisverbod voor de hele Europese Unie voor de duur van twee (of vijf) jaar. Het ontbreken van die stukken creëert verwarring bij de onwetende vreemdeling en de hulpverleners. Het verblijf van de ‘ongedocumenteerde’ wordt op dat moment ‘illegaal’ verklaard. Bij een volgende staandehouding kan een boete van € 3.800 worden opgelegd en nieuwe detentie. Omdat nogal wat uitgeprocedeerde asielzoekers en andere migranten niet uitgezet kunnen worden, worden ze weer aan de straat en de (kerkelijke) hulpverlening overgelaten tot het volgende incident. Op papier zijn ze met onbekende bestemming vertrokken. Als de overheid daar willens en wetens medewerking aan verleent, moet ze niet verbaasd opkijken als ze vervallen tot (kleine) criminaliteit. ‘Wie honger heeft, mag een brood stelen’, zei bisschop Muskens ooit. Gelukkig helpen de zusters van Moeder Teresa met warme maaltijden, maar die zullen op een gegeven moment de toeloop niet meer aankunnen. Er zullen meer plekken van barmhartigheid nodig zijn.

 

Cor Ofman

  • Mauro (zondag 1 april 2012)

Terug in het nieuws: Mauro. Hij blijkt te hebben gelogen, toen hij op 10-jarige leeftijd zijn vluchtverhaal vertelde. Hij gaf als achternaam op die van zijn moeder. Ja, dat heet liegen in de Nederlandse cultuur. Want je hebt als kind de achternaam van je vader. Achterhaald standpunt. Het is in Nederland zelfs een recht. Je mág de achternaam van je moeder dragen. Zelfs de gehuwde man kan kiezen voor de achternaam van zijn vrouw. Wie dat doet zal daar een reden voor hebben. En waarom zou dat niet voor Mauro hebben kunnen gelden, als hij in zijn omgeving altijd als ‘één van Manuel’ door het leven ging? Maar dat was niet één leugen: Mauro heeft ook een verkeerde geboortedatum genoemd. In veel Afrikaanse landen kennen mensen geen exacte geboortedatum, weten ze vaak niet eens wanneer ze geboren zijn. Ik ken Abdoulaye uit Burkina Faso. Hij zegt geboren te zijn op 8 december 1972. Maar zelfs in zijn Nederlandse paspoort staat 00-00-1972. Als ik die datum in mijn computer probeer in te voeren, geeft mijn registratiesysteem niet thuis. Die datum ‘bestaat’ niet.

Waar maakt minister Leers zich eigenlijk druk om? Was Mauro eindelijk een beetje in de luwte terecht gekomen, op een onbewaakt ogenblik uit hij zich tegenover een journalist van het dagblad Trouw over wat er gaat gebeuren als het studievisum van Mauro afloopt: dan moet hij weg. Nou ja, onbewaakt ogenblik? Een politicus die wéét dat er een journalist in de buurt is, houdt zijn mond over precaire zaken of hij geeft doelbewust een statement. Ik verdenk Leers van het laatste.

De woordvoerder van de minister kwam al gauw met een verklaring dat de minister had gesproken over liegen en bedriegen door asielzoekers ‘in het algemeen’. Over Mauro zou hij helemaal niet hebben gesproken. De bandopname geeft een ander beeld. De woordvoerder van Leers heeft dus bewust of onbewust de werkelijkheid verdraaid. Voor een minister is dat een doodzonde. Voor een 10-jarige niet. De conclusie moet zijn: Leers treedt af, Mauro mag blijven.

 

Cor Ofman

  • Lubbers (zaterdag 31 maart 2012)

Ruud Lubbers werd op het Vreemdland Festival, op 31 maart in de Keizersgrachtkerk geïnterviewd door stadspredikant Abeltje Hoogenkamp. Het had het hoogtepunt van de dag moeten zijn, maar dat werd het niet. Het gesprek kabbelde voort en soms leek het alsof ik naar een parodie van André van Duin zat te luisteren. Zélfs van Duin had het verhaal kunnen verzinnen dat Gerd Leers bij zijn goede vriend Ruud om raad had gevraagd: ‘Ruud, verzin een list! Kunnen jullie bij het UAF niet iets bedenken waardoor hij zijn studie in Nederland kan afmaken?’ Nu was dit studiefonds voor asielzoekers, dat stamt uit 1948, bedoeld voor mensen op universitair en (later) HBO niveau. Kennelijk was het mogelijk om ook een MBO-er via het UAF te helpen. Inkijkje hoe het gaat in de politieke keuken.

De slotvraag aan Lubbers was: ‘Is er een moment geweest waarop je jezelf vreemdeling hebt gevoeld?’ Alsof het ‘zondagskind’ Lubbers ooit doorgemaakt zou hebben wat een echte asielzoeker heeft doorgemaakt. Maar jawel, ook Lubbers voelt zich ‘vreemdeling’. ‘In mijn partij.’ De partij, waarvan hij ‘één van de oprichters was’, beantwoordt steeds minder aan zijn idealen. Misschien had hij trouw moeten zijn aan zijn idealen voordat hij voor het CDA koos. Stond hij ooit niet te boek als een christenradicaal voordat hij zich verbond aan het CDA? Principes zijn rekbaar in ons land van polderen en water bij de wijn. Lubbers is daar een mooi voorbeeld van. En waar moet een 73-jarige oud-politicus naar naartoe?

 

Cor Ofman

  • Recht op toegang tot medische zorg (maandag 12 maart 2012)

Alpha belde me op. Hij is een uitgeprocedeerde asielzoeker uit Sierra Leone. Hij had een ongelukje gehad met de fiets en had een dikke enkel. Ik vertelde hem dat hij de volgende morgen vroeg zich zou moeten melden bij de huisartsenpraktijk ‘Bon Aire’ in de buurt. Daar zouden ze kunnen beoordelen of er wat aan de hand was. De mevrouw bij de balie constateerde dat hij niet was verzekerd. Klopt. Geen verblijfsvergunning, geen ziektekostenverzekering. Maar wel recht op medische zorg. Kennelijk niet in deze huisartsenpraktijk. Hij werd, na een uur staan wachten, nog wel doorverwezen naar de Kruispost, de medische hulppost voor onverzekerden op de Wallen. Hij kent de Kruispost, want hij is via het maatschappelijk werk daar eerder doorverwezen naar Equator voor behandeling van PTSS. Maar voor acute zaken moet hij bij de huisarts in de buurt terecht kunnen.

Door de Kruispost werd hij doorgestuurd naar het OLVG, waar zijn onderbeen in het gips werd gezet. Toen hij drie dagen later voor controle terugkwam, constateerden ze een gebroken enkel. Daar moest hij de week daarop aan geopereerd worden.

Twee fouten bij de huisartsenpraktijk. 1. Alleen een arts mag constateren of medische hulp noodzakelijk is; dat kan niet bepaald worden door een baliemedewerkster. 2. Elke huisarts kan medische hulp aan ongedocumenteerden declareren via de CvZ-regeling voor ‘illegalen’.

Toen ik van Alpha hoorde dat in het ziekenhuis een enkelbreuk was geconstateerd, heb ik de huisartsenpraktijk gebeld. De huisarts vertelde me eerst dat ‘het vergoedingensysteem niet altijd werkt’. Was dat een reden om medisch noodzakelijke hulp te weigeren? Nee, de huisarts zou het bespreken met zijn baliemedewerkster. Het zou in de toekomst niet meer moeten gebeuren.

 

Cor Ofman

  • Van het product gehaald (zaterdag 18 februari 2012)

Ik kende de uitdrukking nog niet : ‘Van het product afgehaald’. Kennelijk jargon voor een mens die niet langer op de lijst van de nachtopvang staat.

Een zieke vluchteling met sikkelcelziekte, waarvan een provinciaal ziekenhuis de behandeling heeft overgeheveld aan het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, heeft zijn recht op een slaapplek verspeeld bij het Leger des Heils (u weet wel, de organisatie van de kerstpottenactie ‘wij geloven’) omdat hij zich te laat zou hebben gemeld.

Hij zegt zelf dat hij zich ’s avonds tussen zes en zeven, na bemiddeling van mijn collega, op tijd had gepresenteerd. Niet in de rapportage terug te vinden.

‘Bel maar met Vangnet & Advies’, adviseert Ron, de man van het eerdere jargon. ‘Hier heb je het nummer van Vangnet & Advies voor buiten de kantooruren.’

Voor de Open Deur een onneembare vesting. ‘Jullie hebben geen contract met ons’, zegt de man van de GG&GD aan de telefoon. ‘Maar het Leger des Heils kan ons wel inschakelen’. Dank u.

‘Dat doen we niet’, zegt Ron van het Jargon, als ik hem opnieuw bel, ‘want hij zit niet bij ons.’ ‘Maar je kunt wel HVO de Veste bellen.’

Klokslag half zeven krijg ik daar Chantal aan de lijn. De Veste zit vol, maar ik wil wel met de zorgcoördinator overleggen.’

Chantal belt me zelfs na ruim een half uur uit zichzelf terug. Met een slecht nieuws boodschap.

‘Sorry, we zijn geen ziekenboeg, bel de politie maar. Die kunnen Vangnet & Advies inschakelen.’

De agent van Politiebureau Nieuwezijds Voorburgwal blijkt de dakloze vluchteling te kennen.

‘Keurig verzorgde man, was hier gisteravond ook. Ik zal Vangnet & Advies bellen.’Fijn.

 

Tegen half acht belt Monique van de Vangnet & Advies: ‘U had de politie gebeld.’ Ik leg de situatie uit. Een collega zal het dossier nakijken.

Tegen half negen belt mevrouw Koekoek van Vangnet & Advies. ‘We wijzen het verzoek af om twee redenen:

1. Wij werken niet voor jullie na kantooruren.

2. Tijdens de winterkoudeopvang is er door iemand van jullie ook over deze meneer gebeld. Toen heeft de GGD-arts met een arts van het AMC overlegd. Er was geen reden om deze man anders te behandelen dan welke andere dakloze tijdens de winteropvang.’

Onbegrijpelijk dat een niet-medicus tot die conclusie komt zonder nu de patiënt te willen zien.

 

Dat iemand met sikkelcelziekte in een crisis terecht kan komen en infarctjes kan krijgen, zoals een huisarts mij eerder uitlegde, is geen reden om preventief in te grijpen.

‘We kunnen alleen maar één nacht geven, dus het biedt meneer geen perspectief.’

Ik had niet om meer nachten gevraagd. De man had de volgende dag een afspraak in het AMC voor nader onderzoek en een MRI scan (die hem eerder die week door een foute beoordeling van bureau opname was onthouden…).

Op grond van een diagnose en een behandelplan zou dan door de specialist kunnen worden beoordeeld in welk stadium van de ziekte de man verkeert.

Eén nachtje rust, tijd voor het innemen van de medicatie (die ook wordt gebruikt bij een chemokuur en het bestrijden van een infectie) in plaats van de nacht buiten doorbrengen.

 

Onze beschaving vertoont dezelfde scheuren als die van een ontwikkelingsland.

Niet in de zin van corruptie, maar ‘van het product afgehaald’, ‘jullie hebben geen contract met ons’, ‘niet beschikbaar buiten kantooruren’, je krijgt geen hulp als je niet betaalt’.

 

Daartegenover bieden wij bij de Open Deur ‘aandacht’, ‘luisterend oor’, ‘compassie’.

Gelukkig werken we ook buiten kantooruren.

En ik boek om 20.35 uur een nachtje Shelter-City.

Had ik misschien meteen moeten doen. Goedkoper dan bijna drie uur wachten buiten onze kantooruren tot de georganiseerde en gesubsidieerde bureaucratie nul op rekest gaf.

Een dag later gaf de specialist van het AMC aan de patiënt een verklaring mee. ‘Sikkelcelcrises worden uitgelokt door kou.’

De GG&GD laat een patiënt in de kou staan. Ik heb het verblijf in de Shelter City maar weer verlengd. Wat zou er gebeuren als we hem ook in de kou hadden laten staan?

 

Cor Ofman

  • De Toegevoegde Waarde van Arkin (donderdag 9 februari 2012)

Een vrouw van achter in de dertig uit de Oekraïne werd door de politie weerhouden van een zelfmoordpoging vanaf een brug. Ze werd voor behandeling overgebracht naar een crisisopvang en na drie weken weer ontslagen. Ze kreeg van Arkin meteen de rekening mee. Ik geloofde mijn ogen niet: € 37.911,57. Uitgesplitst in €32.797,36 voor ‘nursing days’ en € 5.114, 21 voor ‘treatment’. Er werd, dat viel dan nog mee, geen VAT berekend. In het Nederlands: geen Belasting Toegevoegde Waarde (BTW).

Een onthutsend voorbeeld van hoe een ongedocumenteerde buitenlander wordt behandeld. Na drie weken op straat gezet met een rekening. Je zou met zo’n schuld acuut weer de brug opzoeken. Toegevoegde waarde van de behandeling: nul. Even dakloos, ongedocumenteerd en aan haar lot overgelaten. Arkin. Een naam om te onthouden. De toegevoegde waarde van mijn collega Federika van het Wereldhuis: een vriendelijk briefje aan Arkin om de rekening maar te declareren bij het College van Zorgverzekeraars. In het kader van de CvZ-regeling voor ‘illegalen’.

 

Cor Ofman

  • Medische misser? (donderdag 9 februari 2012)

Sikkelcelanemie is een ziekte die met name onder Afrikanen voorkomt en veel pijnklachten veroorzaakt. Goede pijnmedicatie en er op tijd bij zijn als er een crisis optreedt is een eerste vereiste. Een van mijn ongedocumenteerde en dus onverzekerde cliënten meldde zich met pijn bij de huisartsenpost in de Bijlmer. Hem werd behandeling geweigerd omdat hij niet kon betalen. Het ging, meen ik, om 94 euro. Hij moest onverrichterzake naar huis terug. Toen de pijn erger werd, meldde hij zich in de nachtelijke uren bij de Spoedeisende Hulp van het AMC (kosten 199 euro). Omdat een opname noodzakelijk was, maar er geen bed vrij was, werd hij per ambulance (kosten 320 euro) naar het Slotervaartziekenhuis vervoerd voor behandeling (kosten 5.600 euro). Zouden de kosten 6.000 euro lager zijn uitgevallen als de huisartsenpost niet zo moeilijk had gedaan over die 94 euro die men had kunnen declareren bij het CvZ? Misschien niet, maar in ieder geval was de patiënt heel wat pijn bespaard gebleven. En: mag een huisarts medisch noodzakelijke zorg weigeren? Volgens de eed van Hippocrates een medische misser, zou ik denken.

 

Cor Ofman

  • Different (zaterdag 4 februari 2012)

De laatste week is de organisatie Different in het nieuws gekomen omdat behandeling door deze organisatie van homoseksuelen er toe zou leiden dat ze van hun gerichtheid af zouden kunnen komen of die tenminste niet praktiseren. Vroeger stond de club bekend als EHAH, Evangelische Hulp Aan Homofielen. De voorman van EHAH, die zelf zo was geweest, had over zijn leven een boekje geschreven ik ben niet meer zo en zei nu gelukkig getrouwd te zijn.

Homoseksualiteit is geen ziekte, maar een geaardheid, en in de woorden van pater Jan van Kilsdonk s.j. zelfs ‘een vondst van de Schepper’. Die hoef je niet te onderdrukken of proberen te genezen; daar mag je in de vrijheid en verantwoordelijkheid die op ieder mens van toepassing is van genieten.

Homoseksualiteit blijft in orthodoxe kringen (christelijke, joodse, islamitische) een heikel onderwerp.

In de jaren zestig was het onder meer pater Joop Gottschalk van de Open Deur die tijd en aandacht had voor mensen die worstelden met hun homoseksuele geaardheid. In de r.k. kerk (en de protestantse kerken) was dat in die tijd nog moeilijk bespreekbaar. Met ds. Alje Klamer en ds. Rein Brussaard richtte pater Gottschalk de Kringen op. Gespreksgroepen overal in het land. Ze bestaan nog steeds. Want telkens lopen mensen op tegen weerstanden en hebben ze een klankbord nodig.

De Stichting ERV (Evangelische Roze Vieringen) in Amsterdam organiseert maandelijks roze vieringen in de Keizersgrachtkerk, die al twintig jaar in een behoefte voorzien. De Protestantse Kerk van Amsterdam houdt in dezelfde kerk een Roze Viering tijdens de Gay Pride. In 2010 was de t.v. presentator Arie Boomsma de lector, vorig jaar minister Marja van Bijleveldt. En de kerk zat bomvol.

 

In Nederland zou homoseksualiteit geen probleem moeten zijn, tenzij voor de homofoben. Misschien hebben zij therapie nodig. Homoseksualiteit is niet besmettelijk of erfelijk overdraagbaar. Homo’s en lesbo’s zijn net zo aardig of saai als anderen en hebben evenveel recht op leven en geluk. Dat geldt ook voor hen die uit andere delen van de wereld naar ons land zijn gekomen om bescherming te vragen van onze autoriteiten, omdat ze die in hun eigen land niet krijgen. Compassion with them makes the diference!

 

Cor Ofman

  • De Open Deur een 'Huis met compassie' (donderdag 5 januari 2012)

 De Open Deur is een ‘huis met compassie’. Daarover hebben we in ons jaarverslag over 2011 geschreven . Compassie is niet gratuit. Het kan niet volstaan met ‘dank je wel voor het vertrouwen dat je in ons stelde, ga heen in vrede en het ga je goed.’ Compassie komt het best tot uiting in het evangelieverhaal over de Barmhartige Samaritaan. Waar anderen met een grote boog omheen lopen, is er een die met ontferming bewogen is over een mens aan de kant van de weg, die zijn wonden verzorgt en hem onderdak brengt. Die een naaste is geworden.

  • Jaarverslag 2011 (dinsdag 3 januari 2012)

De Open Deur, een huis met compassie

Een terugblik op 2011, een vooruitblik op 2012

 

Compassie: diaconaal pastoraat

De Open Deur biedt in eerste instantie tijd en aandacht. Gezien worden, gehoord worden, gekend worden zoals je bent, in je kwetsbaarheid en je kracht. Met een modern woord: compassie. Vanuit een betrokkenheid door medewerkers die geworteld zijn in een christelijke traditie die het niet bij mooie woorden laat, maar de werken van barmhartigheid gestalte geeft ‘in een nieuw jasje’. Een bijdrage aan de eerste levensbehoeften als eten en drinken, kleding, een dak boven het hoofd, aandacht voor mensen die ziek zijn en in vreemdelingenbewaring zitten.

 

In 2011 werden alle activiteiten van de Open Deur geconcentreerd in het Houten Huys. Een mooie symboliek: het oudste huis van Amsterdam (ca. 1530) als een huis van barmhartigheid en compassie.

Op het Begijnhof, begonnen als een ‘vrouweneiland’ aan de rand van de toenmalige stad, waar Begijnen zorg droegen voor zieken en behoeftigen. Een veilige plek voor mensen aan de rand van de Amsterdamse samenleving. Verbonden met de parochie van de heilige Nicolaas, de schutspatroon van de stad.

 

Compassie is niet gratuit. Het kan niet volstaan met ‘dank je wel voor het vertrouwen dat je in ons stelde, ga heen in vrede en het ga je goed.’ Compassie komt het best tot uiting in het evangelieverhaal over de Barmhartige Samaritaan. Waar anderen met een grote boog omheen lopen, is er een die met ontferming bewogen is over een mens aan de kant van de weg, die zijn wonden verzorgt en hem onderdak brengt. Die een naaste is geworden.

 

In de loop der jaren is de focus van de Open Deur gaandeweg verschoven naar (uitgeprocedeerde) vluchtelingen en (ongedocumenteerde) arbeidsmigranten. Ze komen uit meer dan zestig landen. Christenen en moslims. Tientallen homoseksuelen, maar nu uit Afrika, Latijns Amerika en het Midden-Oosten. Met hetzelfde taboe dat gold voor Nederlandse homoseksuelen die sinds de jaren zestig bij de Open Deur aanklopten voor een luisterend oor. Daarnaast onder de uitgeprocedeerde vluchtelingen tientallen die getraumatiseerd zijn door geweldservaringen die ze aan den lijve hebben ervaren. Ervaringen die in een eerste asielverzoek veelal niet aan de orde konden komen. Over sommige zaken kun je pas veel later spreken. En een PTSS, een posttraumatische stress stoornis, kan pas worden behandeld als er sprake is van een stabiele situatie: een plek om te slapen, levensonderhoud, een netwerk van vrienden en bekenden.

Crisispastoraat met een diaconale inkleuring. Praktisch, sober, op het zuinige af. Want we willen zorgvuldig omgaan met het geld dat ons wordt toevertrouwd.

 

Pastoraat en geloofsverdieping

Dat wil overigens niet zeggen dat er enkel sprake is van diaconaal pastoraat. Er zijn langdurige pastorale contacten met Nederlandse bezoekers. Gesprekken over geloofs- en zingevingsvragen blijven een wezenlijk onderdeel van de gesprekken met Nederlanders van geboorte en met nieuwe Nederlanders. Ontwikkelden we eerder een ‘religieuze inburgeringscursus’, in het najaar van 2011 startten we met de Engelstalige cursus Faith & Beliefs over de zeven Deugden, in samenwerking met Eugène Brussée, diaken van de Nicolaasparochie en de Diensten met belangstellenden (DMB). Op drie dinsdagavonden in de maand is er samen met DMB een Bijbelkring, een jongerenkring en een Maaltijd+ bijeenkomst (een warme maaltijd met een thema).

 

Sinds jaar en dag begeleiden we ook relatief veel nieuwe Nederlanders met een Franstalige achtergrond. Zij ondervinden problemen in de begeleidingscontacten door reguliere instanties, onder meer vanwege de soms moeizame communicatie. Inburgering gaat langzaam bij (ex)asielzoekers uit Congo die tijdens een slepende asielprocedure werden ontmoedigd de Nederlandse taal te leren en daarmee op achterstand zijn geraakt. We helpen ze contacten te leggen of te herstellen.

 

De cijfers van 2011

In 2011 telden we 309 nieuwe bezoekers uit 61 landen, van wie 223 mannen en 86 vrouwen.

Net als in 2010 was het aantal Nigerianen dat een beroep deed op de Open Deur het grootst: 35 (in 2010: 26). Daarna volgden bezoekers uit Sierra Leone: 27 (in 2010: 25). Op de derde plaats Ghana: 20 (in 2010: 23), Oeganda: 14 (in 2010: 7), Ethiopië: 12 (in 2010: 4), Eritrea: 12 (in 2010: 4) en Guinée-Conakry: 11 (in 2010: 6). In de ‘top tien’ daalde Nederland naar de achtste plaats: 11 (in 2010: 20).

Het tiental wordt gecompleteerd door Congo: 9 (in 2010: 13) en Somalië: 9 (in 2010: 4).

Daarna een ‘stijger’: Kameroen met 8 (in 2010: 4). Dalers waren: Suriname: 8 (in 2010: 14), Liberia: 6 (in 2010: 10) en Marokko: 5 (in 2010: 15).

Van de bezoekers die we vanaf het begin (2007) in ons cliëntvolgsysteem registreerden, bleven in dit jaar 191 de Open Deur bezoeken. Zo telden we in 2011 vijfhonderd bezoekers. De gesprekscontacten varieerden van één keer per week tot een eenmalig contact (voornamelijk gestrande vreemdelingen die soms met geld voor een ticket naar hun land van herkomst werden geholpen). Wekelijks hadden we gemiddeld zeventig gesprekscontacten. Er is sprake van een toename, die de grenzen van onze mogelijkheden heeft bereikt. Met drie part-time (1,6 fte) medewerkers gaan we regelmatig ver over onze officiële werktijden heen. De inloop is op werkdagen open van 10.00 tot 16.00 uur, maar de afspraken lopen in de regel door tot ver na sluitingstijd. We zijn blij met de uitbreiding van het aantal vrijwilligers naar twaalf.

 

Over de bezoekers

In 2011 overleden drie ‘vaste’ bezoekers: Christopher (uit Ghana, 46)) en Gregory (uit Congo, 45) werden pas na weken dood in huis aangetroffen; Luis (uit Chili, 59), een long term survivor met hiv overleed na onverwachte complicaties.

 

Drie bezoekers kregen na een lange procedure alsnog een verblijfsvergunning asiel. Vier cliënten kregen een verblijfsvergunning op grond van de discretionaire bevoegdheid van de minister.

Vijf bezoekers werden opnieuw tot de procedure toegelaten en kregen een verblijf in een AZC.

Elf bezoek(st)ers kwamen in een B9 traject (slachtoffers van mensenhandel). Vijf kregen een ‘art. 64’-status (uitstel van vertrek vanwege medische behandeling). Zij kregen daardoor recht op Rijksopvang. Drie zaten in als ex-ama’s in het Perspectief-traject (dat minister Leers wil beëindigen).

Zevenentwintig bezoekers zijn onder behandeling voor PTSS, van wie vier bij Centrum ’45, twintig bij Equator Foundation en drie bij Punt P. Voor wie de art. 64-status (nog) niet geldt, betekent dit dat ze voor het merendeel zijn aangewezen op ondersteuning voor ‘bed-bad-brood’ door de Open Deur. Weliswaar ging in 2010 onder de vleugels van het ASKV een Medisch Opvangproject van start, waarin de Open Deur participeert, maar dat bood slechts voor drie van onze bezoekers soelaas, omdat er een beperkte capaciteit (15 kamers) is en er te weinig doorstroming plaatsvindt.

 

Dat de Open Deur ongewild relatief veel (ex-)asielzoekers begeleidt, heeft te maken met veranderend beleid. De drie vluchtelingenorganisaties in Amsterdam begeleiden vooral asielzoekers ‘met perspectief’. Wordt dat perspectief niet gezien, dan zijn ze ‘aan de straat’ overgeleverd. Als zij bij de Open Deur op verhaal komen, blijken er relatief veel mensen te zijn met PTSS-achtige symptomen. Zij worden in contact gebracht met een arts en een maatschappelijk werker van de Kruispost die een doorverwijzing regelen naar de behandelcentra voor getraumatiseerde oorlogsslachtoffers. Bij de diagnose PTSS kan een art. 64 procedure worden opgestart.

 

Bij de Open Deur klopten 29 homoseksuelen en transgenders uit Afrika en Latijns-Amerika aan. Vier van hen kregen, om uiteenlopende redenen, een verblijfsvergunning. Eén vertrok naar Spanje voor verblijf bij partner, twee vertrokken met onbekende bestemming. Twaalf zitten in procedure. De anderen leven in hoop en vrees, onder wie twee in vreemdelingenbewaring. Allen vrezen voor uitzetting.

Twintig mannelijke bezoekers van de Open Deur vertelden, vaak met schroom, dat zij in eigen land, tijdens de reis of in Nederland waren verkracht of tot seks waren gedwongen. Een aantal moest zien te overleven door ‘transactionele’ seks. Voor zeker twaalf vrouwen geldt hetzelfde verhaal.

 

Steun hard nodig

Mensen hebben een ‘naaste’ nodig. De medewerkers van de Open Deur vervullen die rol ‘plaatsvervangend’. Daarom kan de Open Deur niet zonder de steun van anderen, die zich als vrijwilliger inzetten en die, op meer afstand, het werk ondersteunen met een financiële bijdrage.

In bepaalde situaties is die steun er al. De gemeente Amsterdam steunt het werk met een bijdrage uit het Fonds Gevolgen Vreemdelingenwetgeving, ten behoeve van zieke vreemdelingen die ‘in procedure voor een verblijfsaanvraag zijn’. Het Aidsfonds geeft een ‘bed, bad, brood’-bijdrage aan mensen met hiv. Een aantal particuliere en kerkelijke fondsen (zoals het RCOAK, PIN, de Stichting Jan Bos, het Maria Strootfonds, het Kimmefonds, de Vereniging tot Weldadigheid, de Zusters van Liefde, de Franciskanen en de Diaconie van de Evangelisch-Lutherse Gemeente) dragen bij met ‘ongeoormerkte’ giften.

Op jaarbasis gaat het om een bedrag van ca. € 100.000, inclusief de bijdragen uit collectes en van particulieren. Daar zijn wij ontzettend blij mee. Maar het blijkt niet voldoende. Want het aantal hulpvragen is sterk toegenomen.

 

Project Opvang Getraumatiseerde Asielzoekers

Vanwege de grote druk die met name de hulp aan mensen met PTSS op de financieringsmogelijkheden van de Open Deur legt willen we in 2012 aandacht vragen voor een specifiek project: de hulp aan mensen die ernstig getraumatiseerd zijn door geweldservaringen, bij wie we PTSS vermoeden. Voordat er een procedure kan worden opgestart, moet eerst die diagnose gesteld zijn, een stabiele plek worden gecreëerd voordat de behandeling kan worden opgestart bij Equator Foundation of Centrum 45 en de aanvraag voor een art. 64 procedure (uitstel van vertrek) kan worden opgevoerd. Hierbij gaan we uit van een aanvangsfase (diagnose en stabilisering) van drie maanden en het beoordelen van de aanvraag door een arts van het Bureau Medische Advisering (BMA) van de IND. Ook die fase neemt drie tot vier maanden in beslag. Bij een positieve beslissing door de IND ontstaat er recht op ‘Rijksopvang’ en een bijdrage van het Centraal Opvangorgaan Asielzoekers (COA).

 

Bridge to Better

Bij de Open Deur komen ook ongedocumenteerde migranten en uitgeprocedeerde asielzoekers die overwegen naar hun land terug te keren als dat niet met hangende pootjes hoeft te zijn, maar met opgeheven hoofd: met een opleiding die perspectief biedt op werk bij terugkeer. Een empoweringsprogramma, ontstaan vanuit onze laagdrempelige hulpverlening, maar geen onderdeel van de Open Deur, heeft vorm gekregen in de Bridge to Better Foundation en wordt aangestuurd door Marion Groen in ’t Woud. (www.bridgetobetter.org) ) Op het Houten Huys worden mensen via Bridge to Better persoonlijk begeleid en getraind in management, het leren maken van een businessplan, gevolgd door vakgerichte training en een stage. Voorwaarde voor het volgen van het programma is het in bezit hebben van een reisdocument of een Laissez Passer voor terugkeer naar eigen land. In het voortraject wordt hulp geboden bij het verkrijgen van een reisdocument.

In de loop van het najaar 2011 is de training van start gegaan met vijftien deelnemers uit verschillende Afrikaanse landen.

De gemeente Amsterdam en de overheid (Dienst Terugkeer & Vertrek) hebben dit initiatief aangemerkt als een beter alternatief voor het in bewaring stellen van ongedocumenteerden. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft een projectsubsidie toegekend.

 

Drie ex-asielzoekers wilden de uitkomst van het project niet afwachten en vertrokken in 2011 naar eigen land met bijdragen van het I.O.M. en de DT&V.

 

Gezocht: medemensen met compassie

Het jaar 2012 wordt een ‘jaar van de waarheid’. De Open Deur signaleert als een van de eerste organisaties in Amsterdam de trends die zich aandienen. Het huidige politieke klimaat, waarin steeds meer signalen van xenofobie doorklinken in de media, leidt, sluipenderwijs, tot een klimaat van angst. Wie mensen zonder papieren helpt, wordt wellicht niet strafbaar, maar het helpen wordt omgeven met een zweem van onwettigheid. Dat schrikt in eerste instantie het netwerk af waar ongedocumenteerden in eerste instantie, in de eigen kring van landgenoten en vrienden op terugvallen. Waar die hulp niet langer wordt geboden, dreigt het gevaar van uitbuiting door mensen die misbruik maken van de omstandigheden (seksueel misbruik, onderbetaling van ‘zwarte’ baantjes, hoge huren voor een klein kamertje).

Waar evident sprake is van misbruik, kunnen we gebruik maken van onze contacten bij de politie voor ‘veilige aangifte’. Dat is van wederzijds belang, want ook de politie wil liever de daders oppakken dan slachtoffers in vreemdelingenbewaring zetten.

 

Daarnaast signaleren we de angst van bezoekers voor vreemdelingenbewaring. Op dit moment zitten zes bezoekers van de Open Deur in vreemdelingenbewaring. Niet omdat ze verdacht worden van een crimineel feit, maar omdat ze geen geldig verblijfsdocument konden tonen bij een toevallige controle. Bij het zien van een politie-uniform komt, zeker bij getraumatiseerde asielzoekers, de herinnering boven aan niet-verwerkte gebeurtenissen uit hun leven en de onmenselijke behandeling die ze in hun land van herkomst hebben ondergaan. Vreemdelingenbewaring is niet het juiste middel om mensen zonder papieren uit te sluiten van een humaan bestaan. Ook in de detentiecentra komt geweld voor. Documentairemakers van Zembla kwamen bij de Open Deur langs om in contact te komen met de slachtoffers.

 

Een positieve trend is dat in de regel de toegang tot de noodzakelijke medische zorg goed geregeld is. Dankzij onze contacten met een aantal huisartsen (met name de Kruispost, maar ook betrokken huisartsen in de Bijlmer), een aantal apotheken en directe aanspreekpunten in een tweetal ziekenhuizen (het AMC en het OLVG) en met behandelcentra als Centrum ’45 en Equator Foundation lijkt de toegang tot de eerste- en tweedelijns zorg voldoende gegarandeerd. Zorgpunt blijft de tandheelkundige behandeling. Dankzij een actie van Dental Zorg kon een aantal bezoekers gratis worden geholpen. Voor het overige zijn zij aan gewezen op tandartsen die via de Kruispost (voornamelijk) kiezen trekken. Misschien moeten we het project ‘Kiezen voor mekaar’ weer in leven roepen dat in 2010 veel ongedocumenteerden van gratis tandheelkundige hulp voorzag.

Ook ‘Leren zonder papieren’ voorzag in (aanvullende) hulp voor schoolgaande kinderen. Daarvoor heeft de gemeente Amsterdam in het jaar 2012 weer een bedrag beschikbaar gesteld.

We zijn blij met de steun die we van de gemeente Amsterdam krijgen. We merken wel dat ook de gemeente zich steeds meer lijkt te moeten conformeren aan de landelijke richtlijnen en dat in tijden van bezuinigingen ook de hulp aan een van de meest kwetsbare groepen in onze samenleving onder druk komt te staan. De naam van het gemeentelijk Noodfonds spreekt al voor zichzelf: Fonds Gevolgen Vreemdelingenwetgeving. De bijdrage komt uit de pot Openbare Orde en Veiligheid.

 

Bij een trend dat de overheid steeds meer terugtreedt en tekortschiet, gaat het eens te meer om mensen en organisaties met compassie. Wij geloven. En daarom geloven we in medemensen met compassie.

 

  • Goed nieuws om het jaar mee af te sluiten (zaterdag 31 december 2011)

Soms is er goed nieuws. Twee situaties die ik eerder beschreef, hebben toch tot een resultaat geleid.

Op 12 december schreef ik over de weigering van de Dienst Werk en Inkomen om een eenouderuitkering toe te kennen aan een man die zijn kinderen uit Eritrea had laten overkomen, maar op grond van geplastificeerde geboortebewijzen niet kon aantonen dat het zijn kinderen waren. Hij heeft vlak voor de Kerst alsnog een eenouderuitkering gekregen. Onder voorbehoud, dat wel. Het nadeel van de achterdocht blijft.

Op 18 december schreef ik over een getraumatiseerde asielzoeker met verblijfsrecht dat de Dienst Werk en Inkomen geen (voorschot op zijn) uitkering wilde toekennen. Ook dat is ten goede gekeerd: ook hij kreeg vlak voor de Kerst negentig procent van het normbedrag. Hij kon meteen een kamer huren. In het nieuwe jaar moet hij natuurlijk nog wel met alle bewijzen komen die de toekenning van de uitkering rechtvaardigen. Hij kreeg het voordeel van de twijfel. Daar kan ik mee leven. Er is hoop. En er is nog een hoop te doen.

 

Cor Ofman

  • Veilige plek (vrijdag 30 december 2011)

Ibrahim, een van onze cliënten, brengt Oud & Nieuw door op een plek waar hij eigenlijk helemaal niet wil zijn: de kliniek van Centrum ’45 in Oegstgeest voor oorlogsslachtoffers. Het vuurwerk dat dezer dagen wordt afgestoken boezemt hem angst in. Het herinnert hem aan de bange tijden die hij in zijn land doormaakte, toen hij als kind slaaf van de rebellen een goed heenkomen moest zoeken tijdens de bombardementen op een rebellenkamp. Hij staat al meer dan twee jaar onder behandeling voor PTSS. Je komt die angst ook tegen bij Nederlandse soldaten die tijdens VN missies onder vuur hebben gelegen. Je komt er misschien nooit overheen. Het minste wat de Nederlandse samenleving zou kunnen bieden is een veilige plek. Tot nog toe heeft Ibrahim nul op rekest gekregen. De IND is van mening dat hij net zo goed in Senegal zou kunnen worden behandeld. Even ver van Sierra Leone als Nederland van Spanje. Stel je voor dat je als Nederlandse soldaat te horen krijgt dat je net zo goed in Spanje zou kunnen worden behandeld. In een vreemd land met een andere taal zonder garantie dat je een dak boven je hoofd hebt en te eten hebt. Dat je dat zelf maar zou moeten uitzoeken. We zouden dat onmenselijk noemen. Toch?

 

Cor Ofman

  • Bloeddruk (zondag 18 december 2011)

Ik heb last van hoge bloeddruk. De bovendruk die een keer werd gemeten was 153. Waarschijnlijk niet ongebruikelijk voor iemand boven de vijftig die rookt en drinkt. Ik heb er geen last van, behalve op het moment dat ik tegen ambtelijke muren van onbegrip en onwil aanloop. Zeker dan voel ik mijn bloeddruk oplopen. Mijn adreline trouwens ook.

Voorbeeld. Een van mijn bezoekers wordt bij het aanvragen van zijn uitkering volgens de geldende regels behandeld. Hij is dakloos geworden en kan zich niet op een ander adres bij het bevolkingsregister registreren. Zijn uitkering wordt gestopt. Als hij een nieuwe aanvraag indient, krijgt hij een formulier mee waarin hij moet invullen waarom hij een uitkering aanvraagt. Als hij dat terugbrengt, krijgt hij van het Werkplein Nieuw West aan de Jan van Galenstraat te horen dat hij zich voor een postadres moet begeven naar Bijzondere doelgroepen op het IJsbaanpad. Hij wordt gezien door de GG&GD en wordt aangemeld voor het Instroomhuis. Daarna krijgt hij een 7 dagenformulier mee. Hij moet invullen waar hij zeven nachten heeft geslapen en gegeten. Als hij dat na een week terugbrengt, krijgt hij opnieuw een formulier mee voor de aanvraag van een uitkering. Dat had hij al ingevuld, dus hij vroeg waarom hij dat weer moest doen. De conversatie verloopt niet prettig. De medewerker zal het ongetwijfeld niet gemakkelijk hebben met de vele daklozen en verslaafden die aan niets anders denken dan ‘geld’ en behandelt hem insgelijks. Hij krijgt op 15 december een uitnodiging mee voor een afspraak op 6 januari. Hij gaat kennelijk uit zijn dak, want hem staat een officiële waarschuwing te wachten en misschien een pandverbod. ‘Met stoom uit zijn oren’, aldus een van onze baliemedewerkers, komt hij bij de Open Deur binnen. Ik bel met de medewerker met wie hij op 6 januari een gesprek zal hebben. Ik vraag of hij geen voorschot kan krijgen. Broodnood heette dat vroeger. Dat zat er niet in. ‘Zo zijn de regels nu eenmaal.’ Waar hij dan de komende tijd van zou moeten leven? Het beleef even stil aan de andere kant van de lijn. ‘Nee, wij doen niet aan broodnood. Ik zal niets voor hem doen voordat ik hem op 6 januari heb gesproken.’ Op zo’n moment voel ik mijn bloeddruk stijgen. Ik ken mijn bezoeker als een getraumatiseerde man die zo’n tien jaar geleden als minderjarige asielzoeker naar Nederland was gekomen. Kan niet goed met geld omgaan, raakte zijn huis kwijt en kort daarna zijn uitkering. Kan niet met regels omgaan. Hoe moet hij de komende weken dan doorkomen? Als kerkelijk inloopcentrum bieden we een luisterend oor, maar we kunnen niet de gaten opvangen die er vallen als de overheid in de persoon van een ambtenaar niet thuis geeft. Uiteindelijk kon ik nog enige bereidwilligheid lospeuteren. ‘Ik zal kijken of er toch een uitzondering te maken is’, zei de ambtenaar. Regels zijn regels. Daar worden overheidsdienaren op afgerekend. Maar er zijn altijd uitzonderingen op de regel. Ik wacht af. Niet gelaten overigens. Want dat is niet goed voor mijn bloeddruk.

 

Cor Ofman

  • Het nadeel van de achterdocht (zaterdag 10 december 2011)

Een van onze bezoekers, een asielzoeker die allang de Nederlandse nationaliteit heeft, liet, in afwachting van een inreisvisum voor zijn Eritrese vrouw dat nog tot januari op zich kan laten wachten, in oktober zijn drie oudste kinderen uit Eritrea overkomen. Ze waren door een langeafstandsloper onder de hoede genomen toen de luchtvaartmaatschappij niet voor een begeleidster had gezorgd. Wat een blij weerzien. Wat een verantwoordelijkheid ook. En wat een zorgen. Want van een bijstandsuitkering voor één persoon moesten opeens nog drie monden worden gevoed. Dan vraag je dus een eenouderuitkering aan. Mooi niet. In het bevolkingsregister stond niet geregistreerd wie de ouders waren, zei de ambtenaar van DWI. Wat bleek? De geboortebewijzen waren geplastificeerd en daardoor niet te controleren op echtheid. Een consulaire afdeling moest eerst op onderzoek uit. Lastig, want de Nederlandse ambassade in Eritrea is inmiddels opgeheven. Een ‘kinderuitkering’dan? Want de kinderen hebben de Nederlandse nationaliteit en zijn zorgbehoeftig. Ook niet, want er is in huis al iemand met een uitkering, zei de ambtenaar. De vader! Nee, dat wordt nog onderzocht, zei de ambtenaar van DWI. Maar hij was toch in ieder geval de verzorger van de kinderen, op een en hetzelfde adres. Met dezelfde achternaam. Het zouden ook de kinderen van een broer kunnen zijn, repliceerde de ambtenaar van DWI. Na bijna twee maanden kon er nog geen beslissing worden genomen. Je zou denken: we geven iemand het voordeel van de twijfel. Wie fraudeert krijgt uiteindelijk toch de rekening gepresenteerd. Nee, niet het voordeel van de twijfel, maar het nadeel van de achterdocht regeert. Regels kunnen onbarmhartig worden uitgelegd.

Cor Ofman

  • Mooi initiatief van minister Leers (donderdag 17 november 2011)

Ik kon mijn ogen niet geloven: minister Leers wil buitenlandse homo’s en lesbo’s, die met een Nederlandse partner willen trouwen of een geregistreerd partnerschap willen aangaan, de mogelijkheid geven om met een tijdelijke verblijfsvergunning naar Nederland te komen, en na het bekrachtigen van de relatie omzetten in een verblijfsvergunning op basis van gezinshereniging.

Tot nog toe moesten ze in het buitenland de relatie bezegelen, maar dat stuit op problemen in die landen waar homoseksualiteit als ziekte of zonde wordt gezien en het sluiten van een homohuwelijk niet tot de mogelijkheden behoort. Bij het COC ging dat nieuws erin als Gods Woord in een ouderling. Maar op de website van PowNed regent het blijken van afkeuring (‘Vanaf heden zal heel Afrika homofiel blijken’).

Mooi initiatief van minister Leers. Maar er valt één categorie buiten de boot: de homo’s en lesbo’s die uit hun land gevlucht zijn vanwege discriminatie en geweld en hier asiel hebben gevraagd. Die krijgen regelmatig nul op het rekest. Je zou mogen verwachten dat ook afgewezen asielzoekers met een homoseksuele oriëntatie in Nederland een verblijfsvergunning krijgen als ze zich aan een Nederlandse partner willen verbinden. Nog beter is het als iemand ‘gewoon’ een verblijfsvergunning krijgt op grond van vrees op discriminatie of vervolging in land van herkomst en niet eerst de markt van geluk op hoeft om een verblijfsstatus te krijgen. Er zijn er genoeg die (nog) niet toe zijn aan een levensverbintenis, maar hier wel in alle vrijheid hun bestaan zouden willen opbouwen.

 

Cor Ofman

  • Mauro (maandag 31 oktober 2011)

Ook iets over Mauro? Nou vooruit, twee opmerkingen.

De eerste is een observatie: op dit moment lijkt de toekomst van Mauro in Nederland sterk verbonden aan de loyaliteit van CDA-leden aan hun partij. Nog voor de duikeling naar 11 zetels door Maurice de Hond was gepeild, merkte ik in het contact met een aantal hondstrouwe CDA-stemmers dat uitzetting van Mauro naar Angola zou betekenen dat er na dertig jaar geen stem meer op het CDA zou worden uitgebracht. Hondstrouw, schrijf ik. Gereformeerd, ARP, CDA, NCRV-lid, CNV-lid, Trouw abonnee, VU-busje. Einde loyaliteit aan het CDA en afscheid van de ‘christelijke’ politiek, want Christen Unie is voor hen ook geen optie. En kan het erger: het CDA nog lager dan de ARP alleen in haar beste tijd. Misschien is het CDA zijn stemmers van gereformeerde huize kwijt en zijn de katholieke kiezers naar de PVV overgelopen. Resten de kiezers van de vroegere CHU: gewoon conservatief.

 

De tweede opmerking is een constatering: inderdaad, onder de wetstekst waardoor Mauro het recht op verder verblijf in ons land wordt ontzegd, staat de handtekening van Job Cohen, indertijd de verantwoordelijke staatssecretaris van Justitie. Pas toen hij burgemeester van Amsterdam werd, merkte hij hoe slecht die wetgeving uitpakte voor kwetsbare mensen, ‘illegale’ arbeidsmigrant of uitgeprocedeerde asielzoeker met ziek en zeer. De gemeenteraad creëerde, op voorstel van GroenLinks, het Fonds Gevolgen Vreemdelingenwetgeving. Een financiële ondersteuning voor bed, bad en brood. En inderdaad, Nebahat Albayrak, was als staatsecretaris van Justitie in een opvolgend kabinet verantwoordelijk voor de negatieve beschikking die Mauro ten deel viel. Eigenlijk zou hij nu in aanmerking kunnen komen voor de ex-ama regeling die onder een vorig kabinet is opgezet, die wel door minister Leers is stopgezet. Een regeling die wordt gecontinueerd door een aantal gemeenten, waaronder Amsterdam. In het kader van die regeling zou kunnen worden afgewogen of er voor Mauro nog een perspectief op voortzetting van verblijf in Nederland mogelijk is, bijvoorbeeld in het afronden van zijn huidige opleiding. Een terugkerende asielzoeker zonder diploma heeft in Angola weinig perspectief, bleek uit een reportage in Trouw over teruggekeerde asielzoekers. Mauro zit midden in een schooljaar. Dus terugkeer nu zou volstrekt onlogisch en inhumaan zijn. En misschien valt Mauro straks nog gewoon in de categorie jonge asielzoekers voor wie een humane oplossing wordt gezocht.

 

Cor Ofman

  • Belastingdienst. Leuker kunnen we het niet maken. (donderdag 6 oktober 2011)

Een bezoeker van de Open Deur kreeg een brief van de belastingdienst dat hij niet langer in aanmerking komt voor huur- en zorgtoeslag. Er zou een onderzoek lopen naar de rechtmatigheid. Waarom kon de medewerker van de belastingtelefoon niet zeggen. Wel dat ik daar over teruggebeld zou worden. Twee dagen later teruggebeld door een belastingdienstmedewerker uit Utrecht. Ja, er liep een onderzoek naar rechtmatig verblijf. Há, zei ik, ik heb een bewijs daaromtrent van de IND zelf dat hij in de verlengingsprocedure zit. Wil ik meteen wel faxen. Nee, dat kon niet. Ik kon het via een bezwaarschrift sturen naar de belastingdienst in Heerlen. Daar scannen ze alles in. Kan ik faxen? Nee, alleen per post. Kan het niet direct naar de afdeling die het onderzoek instelt? Nee. De man heeft een uitkering. Nu hij de huur- en zorgtoeslag mist, kan hij eigenlijk niet rondkomen. Hij is een ernstig zieke patiënt. Zonder nierdialyse gaat hij dood. Daarom krijgt hij ook behandeling hier en niet in zijn land van herkomst. Wie zorgt ervoor dat hij hier in leven blijft? Belastingdienst. Leuker kunnen we het niet maken, wel gemakkelijker. Voeren ze die slogan nog?

 

Cor Ofman

  • Onmogelijke spagaat (vrijdag 23 september 2011)

Vandaag geluisterd naar het verhaal van Ruth Peetoom, partijvoorzitter van het CDA. Ze sprak op het oecumenisch theologisch café in Amsterdam. Moedig. Want voor een kritisch publiek. Openhartig ook, over haar eerdere betrokkenheid als predikant in Groningen en Utrecht bij de onderkant van de samenleving. Hoe ze met kerken en INLIA in Groningen zorg had voor vluchtelingen. En hoe moeilijk dat nu gaat met de PVV als gedoogpartner van het VVD-CDA kabinet. ‘We zitten in een kabinet met een onmogelijke gedoogpartner’, tekende ik op. En: ‘Als er wordt getornd aan godsdienstvrijheid komt bij mij alles in opstand.’ En: ‘Een onmogelijke verkiezingsuitslag.’

Het is maar hoe je het bekijkt. Het lijkt op: hier sta ik en ik kon niet anders. Maar als je eigenlijk voor andere waarden staat, hoe geloofwaardig ben je dan? Peetoom maakte duidelijk dat zij een van de tegenstemmers was geweest op het partijcongres over regeringsdeelname. Nu moet ze dat als voorzitter van het CDA verdedigen.

Ook Gerd Leers had als burgemeester van Maastricht volstrekt andere opvattingen dan nu als minister, die verantwoordelijk is voor het vreemdelingenbeleid. Ze trachtte die opmerking te pareren met het voorbeeld dat de strengere wetgeving al door toenmalig staatssecretaris van Justitie Job Cohen was ingezet. Inderdaad. Toen hij daarna burgemeester van Amsterdam werd, besefte hij pas wat hij met die wetgeving had aangericht en gaf hij blijk van mededogen door verantwoordelijkheid te nemen voor het Fonds Gevolgen Vreemdelingenwetgeving van de stad Amsterdam.

Ruth Peetoom. Best wel moedig en gemotiveerd. De vraag is hoelang je die onmogelijke spagaat kunt volhouden: tussen het verdedigen van een restrictief vreemdelingenbeleid en christelijke compassie met kwetsbare mensen. Dat moet ergens pijn doen, lijkt me.

 

Cor Ofman

  • Abu is vrij (donderdag 22 september 2011)

Goed nieuws: Abu is afgelopen woensdag vrijgekomen, na tien maanden vreemdelingenbewaring. Met gejuich ontvangen op de voetbalclub waar hij als amateur speelt. Het voelt als het thuiskomen van een verloren zoon. Het blijft gissen naar de reden van de vrijlating. Wellicht vond de IND het na tien maanden welletjes, omdat hij niet uitzetbaar bleek. Of heeft minister Leers in deze specifieke situatie besloten gebruik te maken van zijn discretionaire bevoegdheid? Dat zou pas echt goed nieuws zijn. Want dan kan hij in alle vrijheid beginnen zijn leven op te bouwen zonder constante vrees voor uitzetting en, mocht dat gebeuren, vrees voor discriminatie en geweld in zijn land van herkomst.

 

Cor Ofman

  • Over profiteurs en vreemdelingenhaat (maandag 19 september 2011)

Afgelopen vrijdag luisterde ik naar verhalen van twee Surinaamse vrouwen, die al vele jaren in Nederland verblijven, eerst met verblijfsvergunning, later met problemen rond de verlenging ervan. Een verhaal over een slechte juridische adviseur, de heer King uit Leiden. Vraagt veel geld. Duizenden euro’s. En levert slechte service. Hij is geen advocaat, dus kan geen toevoeging vragen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Zonde van het geld. Hij past in het rijtje van advocaten als Van den Toorn uit Made en Thissen uit Den Haag die eerder werden geschorst. Profiteurs van menselijk ellende.

 

Pijnlijk ook om te horen hoe een ambtenaar van de IND een van de vrouwen toevoegde: ‘rot op, ga met je kind terug naar je eigen land’. Het kind heeft nota bene de Nederlandse nationaliteit. Onverholen vreemdelingenhaat. Je kunt er niet omheen. Ze zitten bij de IND en bij de politie, bij de bewakers van de vreemdelingenbewaring, waar ik eerder over geschreven heb. Bij de Amsterdamse Dienst Werk en Inkomen, waar een zieke ongedocumenteerde een aanvraag indiende voor een uitkering en bot werd afgewezen, en een advocaat, die om opheldering vroeg, van een medewerkster die haar naam weigerde te noemen, te horen kreeg: ‘zeker een illegaal’?

Wie valt hier op aan te spreken? De ministers Leers en Opstelten? Wethouder Andrée van Es? Weten ze wat er onder hun verantwoordelijkheid gebeurt?

 

Cor Ofman

  • VU onderzoek bevestigt ervaringen Open Deur (dinsdag 6 september 2011)

Het is altijd prettig bevestigd te worden in je eigen ‘gelijk’. In de afgelopen maanden heb ik regelmatig op onze website melding gemaakt van de manier waarop de IND en de rechtbank omgaan met de beoordeling van asielaanvragen van homoseksuelen. De aanvragen worden afgewezen, homo’s dreigen te worden teruggestuurd naar land van herkomst. Een op 5 september gepubliceerd rapport van de Vrije Universiteit Amsterdam en COC Nederland bevestigt dat beeld. Het rapport geeft een overzicht van de situatie in Europa. Ik heb al eens eerder geschreven: Nederland bewijst lippendienst aan de VN commissie die oproept de rechten van homo’s wereldwijd te beschermen. In de praktijk laat Nederland buitenlandse homo’s te lichtvaardig aan hun lot over. Het wordt tijd dat er wat aan wordt gedaan. Minister Leers en Parlement, kom op! Om hoeveel mensen gaat het nu eigenlijk!

Het rapport is te vinden op www.rechten.vu.nl

 

Cor Ofman

  • Geen Perspectief meer? (zaterdag 3 september 2011)

Minister Leers heeft, zoals door zijn voorganger is afgesproken, na vier jaar de beperkte financiële bijdrage te beëindigen die een driehonderd ex-ama’s via de stichting Perspectief kregen, in afwachting van de mogelijkheid van terugkeer naar hun land van herkomst of een nieuwe procedure. Een bericht dat ik na terugkeer van vakantie oppik uit het Dagblad Trouw van 16 augustus. Zo gaat dat met regelingen met beperkte looptijd. Einde oefening. De evaluatie moet nog komen, maar vooruitlopend op het teleurstellende resultaat, stopt de Rijksbijdrage en moeten de gemeenten of andere instanties de financiering vanaf nu maar voor hun rekening nemen. Of ermee stoppen. Op is op. Leg dat maar aan een jonge afgewezen asielzoeker uit: terug, nu, meteen of de straat. Hulpverleners waarschuwen voor de gevolgen: wie aan de straat wordt overgeleverd, gaat de weg van de straat: prostitutie, illegaliteit en ‘de vernieling in’. Ik begrijp de redenering van de minister: afspraak is afspraak, het houdt een keer op. Deze lineaire manier van denken landt in ieder geval niet bij de doelgroep. Die vallen in een gat. Op papier valt het uit te leggen, maar in een gesprek, oog in oog met een jonge asielzoeker, niet. Dat is het verschil tussen omgaan met ‘dossiers’ en omgaan met de mensen zelf. ‘Het moet uit de lengte of uit de breedte’, was voeger de tegeltjeswijsheid van Nelie Smit-Kroeze. Niemand vraagt zich kennelijk af wat de uitwerking van het stopzetten van de regeling ‘uit de breedte’ kost. Meer beschadigde mensen zonder ‘Perspectief’. Ik ken zulke mensen uit de dagelijkse praktijk. De gemeente Amsterdam heeft gezegd dat ze de ex-ama’s in Amsterdam niet zal laten vallen. Barmhartigheid staat niet voor niets in het vaandel van de stad geschreven. Die kan niet enkel op diaconieën of de caritas worden afgewenteld. Als het Rijk het laat afweten, springt de ‘plaatselijke gemeenschap’ in. Ook in de Gouden Eeuw liet Amsterdam behoeftige migranten niet aan hun lot over. Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen toekomst kan als er een perspectief is, niet een gapend gat. ‘Verelendung’ heeft nooit geholpen. En ‘opgeruimd staat netjes’ bereik je niet met het stopzetten van subsidie.

 

Cor Ofman

  • De zegen van minister Van Bijsterveldt (zondag 7 augustus 2011)

Na de Gay Pride kerkdienst in de Keizersgrachtkerk ontmoette minister van onderwijs en homo-emancipatie Marja van Bijsterveldt een zestal vluchtelingen uit Oeganda en Sierra Leone. Hun asielverzoek is afgewezen, ze zijn uitgeprocedeerd en kunnen worden uitgezet. ‘Niet het enkele feit dat iemand homo is, geeft recht op verblijf in Nederland, want we kunnen moeilijk alle homo’s in Nederland toelaten’. Zo legde ze het regeringsbeleid uit. Dat laatste is waar. Maar wie de situatie in Oeganda en Sierra Leone kent, weet dat homo’s groot gevaar lopen. Ze kunnen niet terugvallen op bescherming door hun overheid. Dan komen Art. 29 van de Vreemdelingenwet en Art. 3 van het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens in beeld: ‘Niemand mag onderworpen worden aan folteringen of aan onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen’.

‘Laat al wie zijn gebonden, vervolgd, verdrukt, geschonden, bij ons zich veilig weten’, zingen we in de kerk. Maar de kerk kan geen blijvend asiel bieden. Dat is aan de overheid. Een cliënt van de Open Deur verblijft al acht maanden in vreemdelingenbewaring en kan op elk moment worden uitgezet naar Mali. De minister beloofde de zaak deze week aan collega Gerd Leers voor te leggen. ‘May God bless you’, zei ze bij het afscheid tegen de vluchtelingen. Heeft God een andere zegen dan onze daad bij het woord?

 

Cor Ofman

  • Afgewezen (zaterdag 6 augustus 2011)

Het gelijk van Google Maps. Je kunt precies de stratenloop vinden. Wie goed is in kaartlezen print een route uit en klaar is Kees. De IND ondervraagt asielzoekers via Google. De kaart staat op het scherm. Met scherpe vragen wordt de vluchteling klemgezet als hij niet precies antwoord weet te geven op de vragen van de scherm-inquisiteur. ‘Jij zegt dat je in Mogadishu geboren bent en je weet niet eens hoe je linea recta van de moskee naar het voetbalstadion loopt.’ De meeste mensen lopen niet linea recta van de Dam naar de Open Deur. Ze verdwalen zelfs in die korte afstand. ‘Alle gebouwen lijken op elkaar. Er zijn zoveel grachten.’

Het Begijnhof is niet gemakkelijk te vinden. Wie met het adres in de hand aan mensen op straat de weg vraagt, komt niet veel verder. De toeristen en dagjesmensen die de binnenstad bevolken, hebben geen idee waar het ligt. ‘Bij het Spui.’ ‘Spoei?’ En ook heel wat Amsterdammers niet. Ik heb nog een foto van mijn ouders uit hun verlovingstijd. Vroeger had ik geen idee waar de foto in Amsterdam genomen was. Sinds ik op het Begijnhof werk wel. Daar. Ze staan bij de Engelse kerk. ‘Herken je de plek?’, vraag ik aan een vluchteling. Hij kijkt naar de foto en blijft me het antwoord schuldig. Zie je wel, je bent nog nooit in Amsterdam geweest. Asielverzoek afgewezen.

 

Het gelijk van de rechter. Een asielzoeker had mij, met schroom, verteld dat hij biseksueel is. Hij had dat zelfs tijdens zijn asielprocedure durven vertellen. Hij werd niet geloofd. Hij kwam met een brief aanzetten van een oudere homo die dat bevestigde. Geen bewijs. Hij vertelde dat hij het COC in Zwolle bezocht. Er was zelfs een verklaring van het COC Zwolle. Geen deugdelijk bewijs. Asielverzoek afgewezen. Beroep ongegrond verklaard, nu uit de brief van het COC ‘enkel blijkt dat hij gesprekken heeft gehad met vrijwilligers van het COC Zwolle en daar een paar keer is gesignaleeerd’. Hoe bewijs je dat je homo bent? Proefondervindelijk bij de rechtbank?

 

Cor Ofman

  • De daad bij het Woord (zaterdag 30 juli 2011)

Vandaag nam in het Dagblad Trouw Gerbert van Loenen minister Marja van Bijstelveldt in bescherming tegen homoactivisten die haar dreigen te bekogelen met waterbommetjes als ze meevaart tijdens de Gay Pride. Hij verwijt homo’s intolerantie ten aanzien van gelovigen. Waren het niet een paar dominees die in het intolerante Nederland van de jaren zestig op de Ikor-radio over homoseksualiteit begonnen? Ja, samen met pater Joop Godschalk van de Open Deur.

‘In plaats van de overheid te vragen om tegenstribbelende minderheden te dwingen om van ons te houden, kunnen we beter van haar eisen dat zij ons beschermt’, schijft van Loenen. Maar dat is nu juist wat de overheid niet doet als het gaat om homo’s die als asielzoeker hier bescherming vragen. Die stuurt de IND terug naar eigen land. Christenen en moslims. Eén van onze bezoekers zit nu in vreemdelingenbewaring en dreigt naar Mali te worden uitgezet. Anderen vrezen hetzelfde lot.

Op 7 augustus leest minister van Bijsterveldt tijdens de Gay Pride kerkdienst uit de Bijbel. Laten haar daden niet liegen tegen het Woord dat ze spreekt.

 

Cor Ofman

  • De IND wint niet altijd (zaterdag 23 juli 2011)

De vluchteling kwam bij mij voor het eerst in beeld toen hij uit vreemdelingenbewaring in een ziekenhuis was opgenomen en niet meer in het detentiecentrum hoefde terug te keren. Hij was dakloos, maar kon niet langer terecht in de opvang van het Leger des Heils. Maar hij was wel ziek. Dankzij een bijdrage uit het gemeentelijk noodfonds kon hij een kamer zoeken terwijl de procedure voor verblijf op medische gronden doorliep. Maar door een rechterlijke uitspraak verloor hij die in april 2010. Er werd niet ontkend dat hij in een zeer slechte gezondheidstoestand verkeerde. Maar omdat hij niet aannemelijk kon maken uit welk land hij kwam werd hem dat tegenworpen en verloor hij de procedure. De advocaat ging in hoger beroep. In 99,99 procent van de gevallen oordeelt de Raad van State dat de rechtbank tot een juiste beslissing is gekomen. Bij hoger beroep stopt de bijdrage uit het noodfonds. Hij was weer op zijn netwerk aangewezen, met een kleine financiële ondersteuning van onze kant. Je kunt iemand die ziek is toch niet helemaal aan zijn lot overlaten. Nu, vijftien maanden later, heeft de Raad van State alsnog de cliënt in het gelijk gesteld. Een pluim voor de advocaat die zich er niet bij had neergelegd.

Nu maar afwachten wat de IND gaat doen.

 

Cor Ofman

  • Allah Akbar (vrijdag 15 juli 2011)

Er komen vluchtelingen bij de Open Deur die in de regel tot in hoger beroep uitgeprocedeerd zijn. Hun vluchtverhaal en hun reisverhaal waren niet geloofwaardig genoeg. Soms logen ze over hun ware identiteit en nationaliteit. Dan is het al gauw einde oefening. Er blijft niets anders over dan te focussen op terugkeer naar hun land van herkomst. Soms is dat een brug te ver.

Want er zijn er ook die nooit ten diepste hebben kunnen vertellen wat ze hebben meegemaakt. Dat geldt bijvoorbeeld voor homoseksuelen die in hun land zijn vervolgd. Daar hadden ze dan maar eerder mee moeten aankomen, is de opvatting van de IND. Of ze hebben nooit kunnen praten over verkrachting en ander geweld. Dat uit zich in klachten die wijzen op een Posttraumatische stress syndroom (PTSS). Maar als ze daar ook bij een therapeut niet over kunnen praten, dan luidt de diagnose vaak ‘aanpassingsstoornis’. En daar kom je bij de IND niet ver mee.

Hoe lang moet je dan nog met iemand oplopen als je het gevoel hebt dat er toch meer aan de hand is? Ik liep daar deze week tegen aan toen iemand toch besloot een stukje van zijn verhaal te vertellen. Hij had het altijd verborgen gehouden. Hij had moeten toekijken hoe zijn zus door rebellen werd verkracht, hoe zijn beste vriend de keel werd doorgesneden. En hoe hij met de rebellen mee moest roepen ‘Allah Akbar’, ‘God is groot.’ Hij schaamde zich ervoor, had het diep weggestopt, had er nooit over kunnen praten. Hij voelde zich schuldig en medeplichtig door mee te roepen in het koor ‘Allah akbar’. Hij is een gelovige moslim. Absoluut geen jihadist. Hij voelt zich een verrader. Van zijn zus, van zijn beste vriend en van Allah. Het heeft zijn leven gered, maar niet zijn ziel.

 

Cor Ofman

  • Regels zijn regels (zaterdag 2 juli 2011)

Het lijkt bijna een thriller. De bezoeker van de Open Deur die eerder op klaarlichte dag slachtoffer was van een roofoverval, kwam bij toeval een van de daders tegen. Hij volgde de man die de metro van Amsterdam centraal station binnenging en probeerde de bewaking te bewegen de politie te bellen. Die weigerde medewerking te verlenen. Door 112 te bellen lukte het hem uiteindelijk de politie te dirigeren naar plek waar de man was, zodat die kon worden aangehouden. Opnieuw was hij slachtoffer van geweld, want hij kreeg een forse klap op zijn hoofd en de punt van een paraplu in zijn maag. Een tweede aangifte volgde. Zorgvuldig opgenomen door een dienstdoende agent op het politiebureau Lijnbaansgracht. Goed dat er politie is.

Hoewel: een paar dagen geleden zag hij dat de man weer op vrije voeten was. Hij voelt zich onveilig, want er kan zomaar wraak genomen worden. Is dat de wetmatigheid van de draaideurcriminaliteit? Naar verluidt heeft de dader een OVR, een ongewenst verklaring. Je zou denken dat hij dan wel wat langer vast zou zitten.

Tot overmaat van ramp heeft het Schadefonds Geweldsmisdrijven een verzoek om schadevergoeding buiten behandeling gesteld. Reden? Mijn cliënt heeft geen geldig legitimatiebewijs. Klopt, hij is ongedocumenteerd. Kan zijn identiteit niet worden aangetoond met het proces verbaal met een foto erop? Nee. Regels zijn regels. Au.

 

Cor Ofman

  • Solidariteit versus opportunisme (zondag 26 juni 2011)

Vandaag geluisterd naar het radiogesprek (radio 1, 07.00 uur) met John van Tilborg, directeur van INLIA. Geen steek veranderd sinds ik hem ken uit de tijd van de Evangelische Volkspartij en de Groenen in Europa. Gedreven, betrokken, onvermoeibaar en creatief in de weer voor de rechten van (ex-)asielzoekers. Goed geïnformeerd ook. Zeker als het gaat om de aantallen vreemdelingen die naast de honderdduizenden expats om verblijf in Nederland vragen. Verhoudingsgewijs neemt ons land niet zoveel vluchtelingen op (nu zo’n 7.500 per jaar; de andere helft wordt uitgezet, geklinkerd en M.O.B. verklaard (met onbekende bestemming ‘vertrokken’) . Toen al weer 23 jaar geleden er een Europees voorstel lag om landen naar rato te steunen bij het aantal vluchtelingen dat het binnen de landsgrenzen opving, lag Nederland dwars omdat het teveel zou moeten bijdragen in Europees verband. Nu er opeens wel door Nederland voorstellen in die richting worden gedaan, worden die door andere landen, gezien de voorgeschiedenis, weggelachen. Koekje van eigen deeg. Solidariteit en opportunisme gaan niet samen.

 

Cor Ofman

  • Grijze eminenties (zaterdag 25 juni 2011)

Vrijdag 24 juni vierde het wereldhuis van de protestantse diaconie het driejarig bestaan met een symposium over illegale hulp. Prikkelende zinnen van Ed van Thijn, oud-burgemeester van Amsterdam en oud-rapporteur bij de Raad van Europa: ‘Wees desnoods ongehoorzaam aan de wetten van dit land als de rechten van irreguliere migranten worden beperkt’. Kan hij, als oud-politicus, ongestraft roepen. Net zoals Dries van Agt, Ruud Lubbers en Ben Bot zich opmerkingen veroorloven die ze tijdens hun ministerschap niet over de lippen hadden gekregen.

En van oud-rechter Willem van Bennekom: ‘Met de Europese Richtlijnen in de hand zou je plaatselijke overheden moeten dwingen tot zorgplicht voor zieke ongedocumenteerden’.

Moet je grijze eminentie zijn om te mogen zeggen wat je denkt. Of is dat in andere gevallen alleen aan Geert Wilders voorbehouden?

 

Cor Ofman

  • Homorechten en Nederlandse lippendienst (zaterdag 18 juni 2011)

Gisteren heeft de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties in Genève een resolutie aangenomen tegen de schending van lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders. De Raad spreekt zijn zorg uit over geweld tegen en discriminatie van deze groep. Hillary Clinton spreekt van een mijlpaal: ‘Mensen kunnen niet worden uitgesloten van bescherming enkel vanwege hun seksuele oriëntatie of genderidentiteit.’ De resolutie haalde maar een nipte meerderheid: 23 stemmen voor, 19 tegen en 3 onthoudingen. Nigeria sprak zich namens een groep Afrikaanse staten in felle bewoordingen uit tegen de resolutie. Dat verbaast niet. Ook niet dat moslimlanden tegenstemden. Wat wel verbaast is dat Nederland, dat zegt zich bij de Verenigde Naties in te zetten voor de rechten van bovengenoemde minderheden, homoseksuele en biseksuele mannen uit landen als Nigeria, Sierra Leone, Mali, Oeganda en Kenia wil terugsturen naar eigen land. Moslims en christenen. Nederland bewijst op dit moment lippendienst. Anders kan ik het niet omschrijven.

 

Cor Ofman

  • Schuldhulpverlening (vrijdag 17 juni 2011)

Wat doet een getraumatiseerde vluchteling die vanaf zijn 18e aan zijn lot is overgelaten? Hij doet zijn uiterste best om werk te zoeken en niet van een uitkering te leven. Hij vindt baantjes die hem per saldo minder opleveren dan een uitkering. Een aanvullende bijstand heeft hij nooit gevraagd, hij wist de weg niet. Hij maakt schulden. Maar weet de weg niet. De eerste schuldhulpverlener in Amsterdam Noord doet er zes maanden over om de aanvraag af te wijzen, uiteindelijk omdat hij geen gegarandeerd inkomen heeft. En doet er verder niets aan om de situatie te verbeteren. Vanwege een verhuizing valt hij onder de schuldhulp in Amsterdam Centrum. Die geven hem een map, waarin hij alles kan ordenen. Die maken een hulpverleningsplanplan. Die verwijzen hem door naar een maatschappelijk werker die ook niets doet. Hij moet in feite alles zelf doen. Hij is na drie maanden nog geen stap verder gekomen. Verklaring: de schuldhulpverlening is beperkt. ‘In principe vragen wijn het van de mensen zelf.’ Maar dat is nu juist het probleem: hij is niet zelfredzaam. ‘We hebben een hoge werkdruk.’ Dat zal wel. ‘Het lukte niet om hem binnen de termijn te laten helpen door de papier hier groep. De schuldhulpverlener heeft een lumineus idee: ze zal hem aanmelden voor Vonk, een maatjesproject. ‘We verwijzen zo goed en zo kwaad als het gaat.’ Dankuwel. De voormalige vluchteling raakte werkloos. Het UWV stopte de uitkering al na twee weken, omdat er iets misliep in de communicatie met de werkcoach. Hij heeft weer een baan. Om vijf uur op, lopend naar het station. Met de trein naar Zaandam om te wachten op een busje dat hem naar Haarlem brengt. Zwaar werk, ook op zaterdag. Oproepcontract. Wordt een aantal dagen niet opgeroepen. Uitzichtloos? Van de schuldhulpverlening moet hij het niet hebben. Afwachten hoe snel Vonk van zich laat horen. ‘Dat zijn hoogopgeleide vrijwilligers’, zegt de schuldhulpverlener. Goed om te horen.

Maar met welk doel heeft de schuldhulpverlener eigenlijk een vaste baan?

 

Cor Ofman

  • Illegaal (zondag 29 mei 2011)

In 1938 werd het woord ‘illegaal’ voor het eerst gebruikt, toen joodse vluchtelingen, na de Reichskristallnacht uit Duitsland naar Nederland vluchtten. De meesten werden bij grenscontroles teruggestuurd. Wie aan de controle wist te ontsnappen en in Nederland verbleef, heette ‘illegaal’.

Het zou tot 1969 duren voordat die term opnieuw zou opduiken, alleen toen voor gastarbeiders die zonder visum naar Nederland waren gekomen.

 

(bron: Leo en Jan Lucassen, Winnaars en verliezers, 2011, pag. 184)

  • Verwesterd (zaterdag 28 mei 2011)

Als je als Afghaans meisje te verwesterd bent, mag je van minister Leers in ons land blijven. Goed zo. Bepaalde verworvenheden kun je niet terugdraaien. Moet je ook niet willen. Maar ook in ons land ben je ook dan je leven niet zeker. Dat overkwam een jonge vrouw die we voor het gemak Fatima noemen. Veelbelovende studente. Ook ooit uit Afghanistan naar Nederland gekomen. Vrij om haar eigen leven te leiden? Dan hebben we buiten de waard gerekend. Met een verblijf in ons land verandert niet automatisch de cultuur mee waar je uit vandaan komt. Ergens ging het mis in de hulpverlening. Haar dossier kwam in handen van een landgenoot. Er was angst dat die niet goed met vertrouwelijke gegevens zou omgaan. Niet professioneel maar kennelijk gebruikelijk in die cultuur. Als je denkt iemand iets in vertrouwen te hebben verteld dan weet in no time heel Afghanistan het, van Amsterdam tot Adelaide. Een gerucht gaat snel. Fatima was haar woonplek kwijtgeraakt en had onderdak gevonden bij haar nieuwe vriend. Toen de vroegere daar lucht van kreeg, kwam hij wraak nemen. Fatima is vermoord. De enige vrijheid die rest, is dat ze in Nederland begraven wordt. In het vrije Westen, zogezegd.

 

Cor Ofman

  • Als de sodemieter terug? (vrijdag 27 mei 2011)

Hij komt uit een islamitisch land en is homo. Dat laatste had hij niet verteld toen hij asiel vroeg. Net zo min als een Urker jongen dat meteen zal doen tegenover de dominee van zijn zwartekousenkerk. Asielverzoek afgewezen. Een deel van het land is kennelijk veilig genoeg om naar terug te keren.

Herhaald asielverzoek. Afgewezen. Want hij heeft ook met een meisje ‘gerommeld’. Ken ik ook Nederlandse voorbeelden van: een homoseksuele man, 25 jaar getrouwd, twee kinderen. Wél homo. Een homoseksuele dominee, vijf kinderen. Wél homo. Er zijn mensen die er niet zo gemakkelijk voor uitkomen, maar het wel zijn. Maar als je eenmaal uit de kast bent gekomen, moet de IND niet zeggen: ‘terug in de kast, ga als de sodemieter terug naar jouw land waar ze homo’s niet willen en blijf maar verstoppen wie je werkelijk bent’. Over vrijheid gesproken. En de waarden die wij hier verdedigen. Hoger beroep. Afwachten maar. De Raad van State volgt in de regel de uitspraken van de IND en de rechtbank. ‘Recht doende in de Naam der Koningin.’ Zou de majesteit weten wat er in haar naam geschiedt aan recht en onrecht? 

  • Medische behandeling in detentie onder de maat (donderdag 19 mei 2011)

Een van mijn Afrikaanse cliënten had pech. Hij was op bezoek bij een vriend in de Bijlmer. Omdat hij wilde roken, deed hij dat buiten, op de galerij. Dat mocht niet, werd hem verteld door een of andere stadswacht. Waarom hij een identiteitsbewijs moest laten zien, was onhelder. De politie er bij geroepen. Na controle van zijn persoonsgegevens bij de IND bleek dat hij geen verblijfsstatus had. Hij werd vastgehouden. Hij maakte duidelijk dat hij medicijnen gebruikte vanwege HIV. Die neemt hij twee keer per dag in, ’s morgens en ’s avonds om negen uur. Hij kreeg ze om zes uur aangeboden en moest ze op dat moment innemen of helemaal niet. Voor de goede orde: een plotselinge verandering is niet zonder risico. Er wordt bij de behandeling van HIV-patiënten op gehamerd dat je medicatie altijd op vaste tijdstippen moet innemen. Ervan afwijken kan consequenties hebben. Na vijf nachten cel op twee locaties werd hij overgebracht naar de detentieboot in Zaandam. Daar hebben ze inmiddels ervaring in dat soort zaken. Dus met het tijdstip van het innemen van de medicijnen wordt inmiddels rekening gehouden. Hij moet woensdag voor controle naar het ziekenhuis. Gaat niet door. Met de geplande medische behandelding van mensen in vreemdelingenbewaring wordt geen rekening gehouden. Dat moet anders, zorgvuldiger. Dit is Nederland. Toch?

 

Cor Ofman

 

  • Goed dat er politie is! (donderdag 12 mei 2011)

Twee goede ervaringen met de politie gisteren. Eén van onze bezoekers deed aangifte van mensenhandel en kwam vandaag vertellen dat zijn verhaal serieus genomen is en dat hij nu de B9-procedure in gaat. Hij heeft drie maanden bedenktijd of hij als slachtoffer zijn aangifte wil doorzetten en heeft zolang een verblijfsstatus. En hij kan een verzoek indienen voor levensonderhoud van het COA (Centraal orgaan opvang Asielzoekers). Ik hoop dat, op zijn aanwijzingen, de politie een stelletje mensenhandelaars zal weten op te pakken. En dat hij zich in ons land veilig mag weten.

Met een andere ’ongedocumenteerde’ bezoeker van de Open Deur ging ik naar ons specifieke politiecontact voor het doen van een veilige aangifte van een straatroof. Nadat hij uit vreemdelingenbewaring was ontslagen had hij recht op een schadeloosstelling voor te lange detentie. Met een groot deel van dat bedrag op zak werd hij slachtoffer van een brute overval door een zestal (!) mannen die hem klemzetten en met een vuurwapen en een groot mes bedreigden.

Het gebeurt wel vaker dat ‘ongedocumenteerden’ slachtoffer zijn van geweld, beroving of uitbuiting en bang zijn daarvan aangifte te doen omdat zijn zonder papieren in Amsterdam wonen. Gelukkig heeft de Amsterdamse politie een speciale task force die graag de aangifte in behandeling neemt zonder het risico van inbewaringstelling op grond van ‘illegaal verblijf’. Er worden in Amsterdam naar schatting twee tot drieduizend ‘ongedocumenteerden’ slachtoffer van criminaliteit. Als dat niet wordt gerapporteerd, blijft het onbekend en komen de daders er mee weg. Ik hoop dat ook hier de daders op grond van een duidelijk signalement snel bij de kraag worden gevat.

Goed dat er politie is, die het belang van de slachtoffers voorop stelt en daders er niet mee laat wegkomen.

 

Cor Ofman

  • Bevrijding? (woensdag 4 mei 2011)

Je houdt het niet voor mogelijk. Op 3 mei werd een van mijn cliënten uit vreemdelingenbewaring geklinkerd uit het detentiecentrum Rotterdam. Hij is een slachtoffer van mensenhandel én hij is HIV-positief. Er loopt een procedure ‘uitstel van vertrek’. Dat betekent dat hij vanwege zijn levensbedreigende ziekte niet kan worden uitgezet naar zijn land van herkomst. Slordig: er staat ‘Niger’ in plaats van ‘Nigeria’ op het ontslagbewijs. En dat hij geacht wordt Nederland vóór 5 mei (Bevrijdingsdag) te verlaten. Fout. Er loopt een procedure. Kennelijk weet de ene overheidsdienst niet wat de andere in behandeling heeft. Hij is in het kader van mensenhandel tien minuten ondervraagd door de politie. Kennelijk kan die in zo korte tijd al tot de conclusie komen dat van mensenhandel geen sprake is. Onzorgvuldig en onbegrijpelijk.

Hij wordt kennelijk geacht op eigen gelegenheid ons land binnen twee dagen te verlaten. Wat nog erger is: hij is op straat gezet zonder medicatie. Onbegrijpelijk en Inhumaan. Dat kan kennelijk zomaar.

Drie keer gebruik ik het woord ‘kennelijk’. Dat woord kom ik ook regelmatig tegen als de Raad van State een hoger beroep afwijst. ‘Recht doende in de naam der Koningin’, staat er dan bij. Ze moest eens weten wat er allemaal in haar naam gebeurt…

Terug naar mijn cliënt. Hij wordt door onze autoriteiten aan zijn lot overgelaten. ‘Illegaal’ verklaard.

Dat wordt straks strafbaar, als daar een Kamermeerderheid voor is. Onchristelijk. Onmenselijk. Ongehoord. Andere kwalificaties kan ik niet bedenken. Als op deze manier mensen worden ‘geïllegaliseerd’, zal ik ‘illegalen’ blijven helpen. En ik verwacht van mijn achterban, de kerken, dat zij dat zij daar, in Gods naam, pal voor gaan staan. Voor mensen in nood, tegen een ‘foute’ politiek. Als we ergens voor staan dezer dagen, dan is dat ‘tegen de tirannie’ en vóór bevrijding van mensen die ‘kennelijk’ geen kans krijgen op een eerlijk proces. Voor vrijheid en democratie die de rechten van slachtoffers respecteert. Zo niet, dan ‘dooft het licht’. En dat pikken we niet. Toch?

 

Cor Ofman

 

  • Pleister (donderdag 28 april 2011)

Vanuit mijn andere werkplek, het Wereldhuis (www.wereldhuis.org), ging ik met een dakloos geraakte bezoeker naar dokter Valckenier (de GGZ-arts van de GG&GD). Een zieke Ghanese man: PTSS, aanpassingsstoornis, angststoornis en depressie, daarnaast ook nog diabetes en hoge bloeddruk. Met suïcidale gedachten. Tas met medicijnen voor alle aandoeningen bij zich. Kort geleden uitgeprocedeerd. De bijdrage van het gemeentelijk Noodfonds voor bed-bad-brood was beëindigd. Nu dus ongedocumenteerd (‘illegaal’, benadrukte de assistente van dokter Valckenier verschillende malen) en ook nog recent slachtoffer van een roofoverval door drie mannen in de Bijlmer. Geen andere diagnose van dokter Valckenier, een invalkracht, dan ‘de GG&GD kan niks doen voor illegalen’. Tegenover mijn ‘ik weet dat er ongedocumenteerden worden opgenomen in de Aak en in de Gastenburgh’ brachten hem ertoe om alsnog telefonisch contact te zoeken met de Aak. De dienstdoende arts was niet bereikbaar en de Aak was kennelijk vol. En bij de Gastenburgh waren de drie ‘illegalenbedden’ al bezet. Nee, dokter Valckenier kon niets doen. Hij wilde of mocht het ook niet op papier zetten. Het enige wat hij deed was de wonden ten gevolge van de overval nog eens controleren en voorzien van nieuwe pleisters. Einde oefening op de Valckenierstraat. Ik had nog mijn hoop gevestigd op Vangnet & Advies (een ander onderdeel van de GG&GD), waar ik eerder positieve ervaringen mee had gehad. Ik kon er meteen terecht. Daar keek de medewerkster die bureaudienst had wat vreemd op van het feit dat dokter Valckenier niets had kunnen regelen. ‘Wij zijn er alleen voor de momenten dat de politie ons erbij haalt voor een ‘Vangnetbed’. Fout. Ook zonder de politie zou er opvang geregeld kunnen worden, wist ik uit eerdere contacten. Na overleg met de leidinggevende zou er, in het kader van een terugkeertraject via het I.O.M., twee nachten bij de nachtopvang van HVO kunnen worden aangeboden. Overdag zou hij op zichzelf zijn aangewezen.

Ik noem dit pleisters plakken. Zo gaan we dus met zieke ongedocumenteerden om. Er wordt een pleister geplakt en verder kan de man eigenlijk barsten. Hij refereerde zelf aan de uitgeprocedeerde vluchteling die zichzelf uit wanhoop op de Dam in brand stak. Ik hoop dat het niet zo ver komt. Vanuit het Wereldhuis hebben we hem wat geld gegeven en zien we hem de volgende week terug. ‘You are a freedom fighter’ zei hij, toen hij afscheid nam. Dat is teveel eer. Ik kon weinig meer doen dan een financiële ‘pleister’ plakken die misschien wat langer blijft zitten. Het voelt niet goed met de ‘zorgplicht’ in de stad. Moeten we die dan via de rechter afdwingen?

 

Cor Ofman

  • Christopher (zaterdag 23 april 2011)

Yesterday I missed a call. I could not believe my eyes when I saw the name of the caller at my screen. It came from Christopher. That couldn’t be possible. Because Christopher died more than one month ago. When I called back the number the phone kept ringing. No reply. Voicemail. Then I heard a beep. I got a message. From Christopher. I called back again. Someone picked the phone. It was Christopher’s brother. I did not even know he had a brother over here. He was calling the numbers in Christopher’s phone, to ask people if they knew he passed away. He was buried on the first of April, at Saint Barbara’s, he told.

 

I knew he passed away. When he did not appear at an appointment and did not react on phone calls and house calls we were worried that something might have happened. And we tried to get in touch with him through the neighbours. When finally the police came to open the door they found him dead for some time.

I felt touched and sad. We knew each other from Church House, the project for migrants in Amsterdam Bijlmer. He got a residence permit after having been undocumented for many years. He became a regular visitor at the Open Deur.

With respect I remember Christopher. He was named after the saint who carried a child across water. It was told the child was Christ he carried across the water.

Christopher did not have a strong back. He was a vulnerable man who found it hard to live. I pray that, at the final moments of his life, he has been carried. By Christ.

 

Cor Ofman

  • PTSS (vrijdag 15 april 2011)

Een aantal van onze uitgeprocedeerde vluchtelingen heeft psychische klachten. Wat moet je ook als je bijvoorbeeld uit vreemdelingenbewaring bent geklinkerd en geacht wordt uit eigen beweging binnen 48 uur het land te verlaten. Als je al niet gestresst was, word je het wel. Bij sommigen zitten de oorzaken dieper. Zoals bij een jonge Afrikaanse vluchteling. Elke nacht schrikt hij een paar keer wakker vanwege een nachtmerrie, waarin wat hem in gevangenschap is overkomen in zijn droom nog eens dunnetjes wordt overgedaan. Hij is gezien door een psychiater en die heeft het Posttraumatisch Stress Syndroom (PTSS) geconstateerd met psychotische trekken. Hij zal binnenkort een behandeling krijgen via Punt P (een fusie van mentrum en AMC de Meren). Daar ben ik blij om, want je kunt als leek wel menen dat het om PTSS zal gaan, maar dat telt pas als het door een deskundige is geconstateerd. Het opent wellicht de weg voor een nieuwe verblijfsprocedure. Niet iedereen is daar blij mee. Dat blijkt uit de negatieve verhalen over asielzoekers die procedure op procedure stapelen. Maar deze asielzoeker is geen nummer of dossier, maar een mens van vlees in bloed die je niet aan zijn lot mag overlaten. Daar gaan we voor, bij de Open Deur. Misschien dat hij te zijner tijd opvang kan krijgen in het MOO-project (zie elders op onze site).

Cor Ofman

  • Discretionair (vrijdag 15 april 2011)

In mijn werkkamer staat een mooie plant. Gekregen van een gezin dat na vele jaren oplopende spanning een verblijfsvergunning heeft gekregen conform de discretionaire bevoegdheid van de minister. Gerd Leers verstrekt die mondjesmaat. Toen ze de verblijfsvergunning kregen, vertelde hij diezelfde dag op de t.v. dat hij die nog maar één keer had verstrekt. Sinds 1992 in ons land met twee toen piepjonge kinderen. Vorig jaar werd nog geoordeeld dat die best in hun land van herkomst zouden kunnen wortelen, ook al spreken ze geen woord Arabisch en zijn ze helemaal 'vernederlandst'. Sinds 2003 waren ze cliënt van de Open Deur. Wat zou er gebeurd zijn als we tijdens de rit ergens een streep hadden getrokken? Dat hebben we niet gedaan. En achteraf gezien terecht. Vanuit onze kerkelijke achtergrond werken we 'met de lange adem van de Geest'. Dat houdt ons gaande. En dat leidt in sommige gevallen tot een positief resultaat. Dan weet je weer waarom je het doet. En nu maar hopen dat de plant het houdt, als teken van leven. Ik heb geen groene vingers. Misschien is op tijd water geven genoeg.

Cor Ofman

  • Geklinkerd (3) (donderdag 14 april 2011)

Een telefoontje vanmorgen: een 19-jarige Afghaanse vluchteling heeft kennelijk zijn procedure verloren en is uit het AZC Zwolle gezet. Moederziel alleen op het station daar. Hoe hij aan mijn mobiele nummer komt weet ik niet. Wat is wijsheid. Ik zoek op de website van de Protestantse Kerk van Zwolle naar de mogelijkheden die de diaconie biedt in de opvang van vluchtelingen. Ik vind de naam van Lútzen Miedema, diaconaal predikant in Zwolle, eerder werkzaam in Amsterdam. Ik stuur hem een mailtje en hoop dat hij verder kan helpen.

Cor Ofman

  • Commercieel: wat heet? (donderdag 14 april 2011)

We ontvingen deze week een factuur van tolkenbemiddelaar TVCN in Den Bosch. Guus, een van onze medewerkers, had via TVCN een tolk ingeschakeld voor iemand die enkel Turks sprak. Kosten voor zeven minuten tolken: 48 euro. We vonden dat wat te gortig, armlastig als we als ideële organisatie zijn. Guus belde zelf met ene mevrouw Brekelmans van TVCN. Die vertelde dat er altijd bemiddelingskosten in rekening worden gebracht, ongeacht het aantal minuten. De suggestie om naar rato bemiddelingskosten te berekenen of minstens rekening te houden met een orgaisatie die dat zelf in ieder geval niet doet, vond geen enkele weerklank. 'Dan maar helemaal niet meer van uw diensten gebruik maken', concludeert Guus. Mevrouw Brekelmans: 'Dat is uw keus.' Inderdaad.

  • Geklinkerd (2) (dinsdag 5 april 2011)

Ali is een 20-jarige vluchteling uit Somalië. Hij is na tweeënhalf jaar uitgeprocedeerd. Kennelijk verliep een gesprek met de Dienst Terugkeer & Vertrek niet zoals DT&V zich had voorgesteld en werd hij direct meegenomen door de vreemdelingenpolitie en in vreemdelingenbewaring gezet. Na amper een week werd hij weer 'geklinkerd'. Reden van opheffing van de vreemdelingenbewaring: 'kan niet worden uitgezet'. Meeggegeven: binnen twee dagen op eigen gelegenheid ons land verlaten. Een jongeman aan de straat overgeleverd. Straks staat er in zijn IND-dossier 'met onbekende bestemming vertrokken' (MOB). Echt niet. Hij wordt gewoon aan zijn lot overgelaten.

Cor Ofman

  • Life is not easy (zaterdag 26 maart 2011)

Abu, 'Easy' voor zijn vrienden, zat de laatste maand in vreemdelingenbewaring in Rotterdam. Hij had de pech dat hij op het verkeerde moment op de verkeerde plek iemand hielp met verhuizen en door de politie naar zijn papieren werd gevraagd. Die had hij niet. Nog niet. Want er zat een nieuwe procedure aan te komen voor medische behandeling, maar die was nog net niet in gang gezet. Hij verbleef in een van de huizen van het MOO-project (Medische Opvang Ongedocumenteerden) van het ASKV (zie de opschrijving elders op onze website). Afgelopen week vertelde een van onze bezoekers dat hij had gedroomd dat Abu vrij zou komen. Woensdag belde hij op met de mededeling dat hij de volgende dag zou worden uitgezet naar Noorwegen. Vreemd. Hij was ooit in Noorwegen geweest, nadat hij in Nederland was uitgeprocedeerd. En hij had daar asiel gevraagd, maar niet gekregen vanwege zijn eerdere asielverzoek in Nederland. Volgens de EU-overeenkomst van Dublin word je dan teruggestuurd naar het land waar je voor het eerst asiel hebt gevraagd. Waarom zo'n vreemde move van de IND? Vandaag stuurde hij een sms bericht dat hij in een kamp in Oslo verblijft. Life is not easy. We wachten met spanning op nadere berichten.

  • Een slechte beurt van dokter Valckenier (woensdag 23 maart 2011)

Op 3 maart schreef ik over een van onze bezoekers die een verblijfsvergunning had gekregen maar geen onderdak had. En hij is ziek vanwege het slecht functioneren van zijn nieren. Daarvoor ligt hij drie keer per week uren aan de dialyse-apparatuur in een ziekenhuis. Gelukkig sprong Vangnet & Advies van de GG&GD snel in. Hij kreeg onderdak, eerst in de Haven, daarna bij de Veste. En toen ging het mis. Hij zakte op straat in elkaar, werd acuut naar het ziekenhuis overgebracht en bleef daar een aantal dagen voor observatie. Toen hij weer werd ontslagen was zijn plek bij de Veste aan een ander gegeven. Hij bracht weer de nacht op straat door. De volgende dag meldde hij zich bij 'dr. Valckenier', de arts van de GG&GD. Die vond zijn situatie niet ernstig genoeg voor een 'ziekenboegbed'. Hij kwam, bek-af, bij ons aan. Gelukkig zorgde Vangnet & Advies, opnieuw, voor een slaapplek voor de nacht. De volgende dag moest hij zich, opnieuw, melden bij 'dr. Valckenier'. Die weigerde mee te werken aan een oplossing. 'Cliënt is nierdialysebehoeftig, maar is verder niet ziek.' Dus hij kwam niet in aanmerking voor een noodbed. Je vraagt je af of de arts beseft wat een nierdialysepatiënt moet doorstaan en wat de risico's zijn van het ontberen van een vaste plek. Ik heb, dat begrijpt u al, geen hoge dunk van de artsen van de GG&GD van Amsterdam. Dat komt vanwege eerdere ervaringen. Zo werd een dakloze HIV-patiënt ook na exact twee maanden uit de Aak ontslagen omdat hij 'weer beter was'. Het verhaal van de wonderbaarlijke genezing van een HIV-patiënt... Wordt ongetwijfeld vervolgd.

  • Huis van Barmhartigheid (dinsdag 22 maart 2011)

Sinds 22 maart zijn de gesprekskamers van de medewerkers van de Open Deur in het Houten Huys gesitueerd. Na ruim 23 jaar hebben we het pand op nummer 36, waar we mensen ontvingen voor individuele begeleiding, ingeruild voor de twee bovenste verdiepingen van het Houten Huys. We zijn blij dat vanaf dit moment het oudste huis van Amsterdam (uit 1528) volledig in gebruik is als huis van barmhartigheid.

 

  • 'Geklinkerd' uit vreemdelingenbewaring (donderdag 10 maart 2011)

Nog zo'n voorbeeld.Eén van onze bezoekers is vrijgelaten uit een ander detentiecentrum. Hij heeft een levensbedreigende ziekte en er liep een art. 64 procedure (uitstel van vertrek). De rechtbank oordeelde dat zijn verblijf in vreemdelingenbewaring niet langer diende voort te duren. En toen werd hij 'geklinkerd' zoals dat heet: op straat gezet, 's avonds om half negen. Niet echt een christelijke tijd om nog hulpverlening te vinden voor onderdak. Ik kijk nergens meer van op.

Cor Ofman

  • Vreemdelingenbewaring: 'Onmenselijk gevangenissysteem' (woensdag 9 maart 2011)

Abu is in Kamp Zeist opnieuw in de separeer gezet. Hoe is het mogelijk? En wat doet het met hem? In zijn laatste boek, Ik versta onder liefde, citeert Huub Oosterhuis uit zijn dagboek van 30 mei 2008 een brief van een bewaker aan Nova: 'Het systeem van vreemdelingendetentie is onmenselijk, onrechtvaardig en wreed. Je kan je niet voorstellen hoe erg het is, als je het niet zelf met eigen ogen gezien hebt, zoals ik. Je kan er met je verstand niet bij. Dit onmenselijke gevangenissysteem is opzettelijk ontworpen om mensen geestelijk kapot te maken, om van gezonde gevangenen psychiatrische patiënten te maken. Dit systeem heeft ook een slechte uitwerking op ons bewakers. Eigenlijk is het ons werk om voor veiligheid van mensen te zorgen. Maar als je in dit systeem mee gaat draaien, verander je automatisch, of je wil of niet, in een onmens. In plaats van veiligheid te bieden, ga je mensen slecht behandelen.' Ik hoop dat Abu niet te zeer beschadigd raakt.

Cor Ofman

 Snelle actie door Vangnet & Advies en DWI (donderdag 3 maart 2011)

Vandaag kwam een bezoeker van de Open Deur, die pas een verblijfsvergunning had gekregen met goed nieuws (hij liet zijn gloednieuwe verblijfsdocument zien) en slecht nieuws (hij stond al meer dan een week op straat). Hij was door instanties in Amsterdam van het kastje naar de muur gestuurd, want hij stond officieel niet in Amsterdam geregistreerd, terwijl hij er al minstens sinds 2007 op wisselende adressen woonde. Uit een ‘zeven dagen formulier’ waarin hij voor de DWI moest bijhouden waar hij de nacht doorbracht, varieerde het van één nacht in de Haven van het Leger des Heils (met dank aan de politie), tot de Dam en een aantal Amsterdamse parken. Geen pretje met dit gure weer. En niet zonder risico, vanwege zijn ziekte waardoor hij drie keer per week in het ziekenhuis een nierdialysebehandeling ondergaat. Hij had pijn en was kennelijk aan het eind van zijn Latijn.

Dan is het goed als je contacten hebt. Bij DWI IJsbaanpad kon hij meteen morgenochtend terecht voor een aanmelding voor het Instroomhuis. En via Vangnet & Advies van de GG&GD werd direct een overnachting geregeld bij de Haven. Morgen wordt de zaak opgepakt. Met dank aan Meltem (DWI) en John (GG&GD).

 

Cor Ofman

  • Machtsvertoon in Kamp Zeist (zaterdag 26 februari 2011)

Het leven van een gedetineerde in vreemdelingenbewaring is geen pretje. Je zit niet gevangen vanwege een crimineel feit, maar ‘gewoon’ omdat je geen papieren hebt. Maar verder word je als een gevangene behandeld. Weinig bewegingsvrijheid, deprimerende omgeving. Geert Wilders kan erover meepraten, want hij heeft een tijd in een cel in Kamp Zeist moeten doorbrengen. Abu zit daar in vreemdelingenbewaring. Hij is moslim en homo. En dat gaat in zijn land in Afrika moeilijk samen. Hij werd tijdens zijn aanvraag voor verblijf om humanitaire redenen na het betalen van de legeskosten gearresteerd, toen hij nog iets moest ondertekenen: de onmiddellijke afwijzing van zijn aanvraag. Hij zit nu drie maanden in Kamp Zeist. Het gaat niet goed met hem. Hij hoopte op een leven in vrijheid en een carrière in de voetballerij, maar hij zit achter slot en grendel. Pas werd hij mishandeld door een kampbewaarder. Toen aan zijn celgenoot geen paracetamol werd verstrekt, sprong hij voor hem in de bres door te melden dat hij de aanvraag op tijd schriftelijk had ingediend.

De kampbewaarder maakte misbruik van zijn macht en heeft hem zo mishandeld dat Abu er een gebroken vinger en kapotte tanden aan over heeft gehouden. Dat mag kennelijk zomaar. Het is niet de eerste keer dat ik verhalen hoor over mishandeling van vreemdelingen door bewakers. Wordt het geen tijd voor Kamervragen? Misschien van Wilders, die zegt op te komen voor de rechten van homo’s?

 

Cor Ofman

  • UAF werft donateurs (vrijdag 18 februari 2011)

Alsof het zo moest zijn. Toen ik gisteravond van de Open Deur naar huis liep, vroeg op de Heiligeweg een aardige jongen om mijn mening over de vraag 'vind je dat iedereen het recht heeft om in ons land te studeren?' Hij bleek een colporteur en wierf donateurs voor het UAF. Op grond van het vorige bericht over het UAF kan de lezer bedenken wat mijn antwoord zal zijn geweest.

Cor Ofman

  • Het UAF helpt (niet) (donderdag 17 februari 2011)

Het UAF, de organisatie die hoger opgeleide vluchtelingen, die het slachtoffer zijn van ernstige schendingen van mensenrechten, helpt met het volgen van een studie op hun niveau, heeft op botte wijze een van de cliënten van de Open Deur afgewezen. In de afwijzingsbrief wordt een samenvatting gegeven van de onderbouwing van de aanvraag. Dat vader een van de leiders van een rebellenbeweging was, dat hij drie en een halve maand in detentie heeft gezeten en tijdens detentie is gemarteld. Dat hij is vrijgekocht en het land heeft ontvlucht naar de Oekraïne en daar asiel heeft aangevraagd, maar gevangen is gezet en tijdens die gevangenschap mishandeld en verkracht. Dat hij na zijn vrijlating naar Nederland is gereisd en daar op een valse identiteit asiel heeft aangevraagd, uit angst naar de Oekraïne te worden teruggestuurd. En dat hij, na het kenbaar maken van zijn ware achtergrond, nu in Nederland een een verblijfsvergunning heeft op medische gronden.

Omdat hij 'geruime tijd in zijn leugens heeft gepersisteerd' meent de beoordelingscommissie van het UAF dat van hem 'een grotere bewijslast mag worden gevraagd voor wat betreft het aannemelijk maken van zijn werkelijke vluchtmotieven', nu hij 'over belangrijke aspecten van zijn vluchtrelaas slechts summiere en ongedetailleerde verklaringen heeft afgelegd'.

Voor de beoordelingscommissie van het UAF is hij kennelijk een dossiernummer geweest. Want wie hem kent, ziet niet alleen een zwaar getraumatiseerde vluchteling die vanwege PTSS langdurig wordt behandeld en ziet de littekens van talloze uitdrukte sigarettenpeuken in zijn gezicht die de stille getuigen zijn van marteling en ernstige schending van mensenrechten. Elke keer als hij in de spiegel kijkt wordt hij herinnerd aan wat hem is overkomen.

Hij kan in bezwaar gaan tegen de afwijzing door met een gemotiveerd en gedetailleerd bezwaarschrift te komen.

Ik zou de afwijzing van het UAF graag willen laten lezen aan prof.dr. Theo van Boven, de mensenrechtenspecialist die in het Comité van aanbeveling zit, naast mr. Max van der Stoel en prof.mr. Peter Kooijmans. Want het lezen van de brief maakt me alleen maar boos, want de kille tekst lijkt meer op een oordeel van de IND. Wie zulke vrienden heeft, heeft geen vijanden meer nodig.

Cor Ofman

  • Yusuf weer zonder mobieltje (vrijdag 28 januari 2011)

Het zit Yusuf niet mee. Had hij net zijn mobiele telefoon terug (zie onder) en is die met een tas met kleding en schoenen gestolen uit zijn kamer op het AZC, toen hij een foto moest laten maken voor zijn W-document. Wat een domme pech. Wie Yusuf wil helpen, mag een gift overmaken op bankrekening 509735 t.n.v. de Open Deur te Amsterdam o.v.v. Yusuf. Kunnen we hem blij maken.

  • Advocate voor onbepaalde tijd geschorst (donderdag 13 januari 2011)

Mr. M.B. van den Toorn-Volkers, advocate uit Made (Noord-Brabant) is door de Raad van Discipline voor onbepaalde tijd geschorst. Zij mag met onmiddellijke ingang geen praktijk als advocaat meer voeren. Volgens de Raad heeft zij geen blijk gegeven haar praktijk behoorlijk te kunnen uitoefenen. De uitspraak maakt duidelijk wat een vreemdeling van een advocaat mag verwachten en welke gedragingen klachtwaardig zijn.

 

Uitspraak Raad van Discipline

Dit staat in een uitspraak van de Raad van Discipline van het ressort Den Bosch van 29 november jl. De zaak was aangespannen door de Deken van de Orde van Advocaten, die veel klachten over de advocate had ontvangen. Onder haar cliënten bevonden zich vreemdelingen die een aanvraag voor een verblijfsvergunning op medische gronden hadden ingediend.

 

Belang uitspraak

De uitspraak van de Raad laat zien wat een vreemdeling van een advocaat mag verwachten en welke gedragingen klachtwaardig zijn. Bovendien blijkt uit de uitspraak dat klachten over advocaten kunnen leiden tot een schorsing van de betreffende advocaat. Het volgende mag men van advocaten verwachten:

• Advocaten dienen cliënten voldoende te informeren over de slagingskansen van een aanvraag en de daartegen aan te wenden rechtsmiddelen. Zij moeten geïnformeerd worden over de stand van zaken in hun procedure.

• Advocaten dienen door cliënten gevolmachtigd te zijn om procedures te voeren en toevoegingen aan te vragen. Advocaten mogen geen toevoegingen voor een zaak door kantoorgenoten laten aanvragen, terwijl ze zelf de zaak behandelen.

• Advocaten dienen de belangen van cliënten individueel te behartigen. In geval van een aanvraag verblijfsvergunning medisch, moeten medische problemen voldoende onderbouwd worden met medische bescheiden zodat procedures niet kansloos zijn.

• Advocaten dienen mee te werken aan de spoedige overdracht van dossiers aan een opvolgende advocaat.

 

We ontleenden dit bericht aan Compact, 2011, nr. 1 van Vluchtelingenwerk Nederland. Bij de Open Deur hebben we regelmatig vreemdelingen binnengekregen, die slachtoffer waren van de praktijk van deze advocaat.

  • Mobieltje terug, vragen blijven (maandag 10 januari 2011)

Goed nieuws: Yusuf heeft zijn mobiele telefoon terug. Hij kon hem afgelopen zaterdag ophalen op de detentieboot in Zaandam. Maar de vragen blijven: hoe kan de vreemdelingenpolitie zonder dat er sprake was van enig misdrijf de inhoud van zijn mobieltje onderzoeken? En hoe komt het dat een bestand is verwijderd? Yusuf had een arabisch gebed in zijn mobiele telefoon. Die blijkt gewist. En niet door hem. Kan dat zomaar?

 de IND en de humaniteit (vrijdag 7 januari 2011)

Opeens stond ik oog in oog met Yusuf, een uitgesprocedeerde asielzoeker uit Somalië. Hij was opgepakt tijdens Sail Amsterdam in augustus vorig jaar, omdat hij geen verblijfsvergunning kon tonen. Hij kwam terecht op de detentieboot in Zaandam. Hij was sterk vermagerd toen ik hem daar opzocht en werd zieker en zieker. Hij kwam uiteindelijk in het penetentiair ziekenhuis in Scheveningen terecht. Daar constateerde de arts TBC. Na anderhalve maand hadden ze kennelijk de medicatie goed ingesteld. Hij heeft uitstel van vertrek gekregen voor een half jaar, want hij moet de medicijnkuur (kunnen) afmaken. Hij verblijft nu rechtmatig in Nederland. Op 5 januari is hij uit het ziekenhuis ontslagen. Hij had alleen een t-shirt, een dun sportjasje en sandalen, want toen hij werd opgepakt was het nog hartje zomer. Ongelofelijk hoe justitieel ziekenhuispersoneel een zieke man midden in de winter zo de straat op laat gaan. Ik weet niet wat een dagje verpleging in detentie kost, maar een trui, een warme jas en een paar schoenen hadden er toch wel afgekund, zou je denken.

Nog vreemder was het bericht dat een vrijwilliger van een collega-organisatie bezoek kreeg van de vreemdelingenpolitie, met de vraag waar hij Yusuf van kende. Ze hadden hem getraceerd via de mobiele telefoon van Yusuf. Vreemd. Mag dat zomaar? Zou daar een rechter-commissaris of wat voor functionaris dan ook toestemming voor hebben gegeven? Dat lijkt me stug.

Yusuf wil zijn mobieltje terug, want hij wil weer bereikbaar zijn voor zijn vrienden.

Cor Ofman

  • de Open Deur in 2010 (donderdag 30 december 2010)

De Open Deur – kerkelijk inloopcentrum met een lage drempel

 

De cijfers van 2010

In 2010 werden door de drie medewerkers van de Open Deur gesprekken gevoerd met 318 nieuwe bezoekers uit 64 landen. Daarvan waren er 20 van Nederlandse origine. De top tien uit het buitenland wordt aangevoerd door Nigeria (26), Sierra Leone (25), Ghana (23), Marokko (15), Somalië (14), Suriname (14), DRC Congo (13), Irak (12), Liberia (10) en Burundi (8). Turkije (7) en Oeganda (7) staan op een gedeelde elfde plaats, gevolgd door Guinée-Conakry, Iran en Pakistan en Soedan (elk met 6). Uit Egypte en Ivoorkust kwamen 5 bezoekers; uit Angola, Ethiopië, Eritrea, India, Kameroen, Roemenië en Rusland 4. De overige bezoekers kwamen uit 45 landen. Het ging om 228 mannen en 90 vrouwen. Niet is meegeteld of het ging om een (één ouder-) gezin en om hoeveel kinderen het ging.

De leeftijdsopbouw is als volgt: 6 personen zijn geboren tussen 1945 en 1949; 26 personen tussen 1950 en 1959; 52 personen tussen 1960 en 1969; 90 personen tussen 1970 en 1979; 107 personen tussen 1980 en 1989; 16 personen tussen 1990 en 1992. De oudste was 65, de jongste (net) 18.

 

Daarnaast onderhielden we contact met 136 bezoekers uit voorgaande jaren. Het aantal gesprekscontacten per bezoeker varieert van één keer per week tot één keer per maand.

Onder de bezoekers met een verblijfsvergunning zitten relatief veel Franssprekende ex-asielzoekers. Dat heeft enerzijds te maken met het feit dat de Franstalige pastoraat ook op het Begijnhof vieringen heeft en de parochianen de weg naar de Open Deur hebben gevonden en anderzijds dat de communicatie met andere hulpverleners moeizaam verloopt. In die zin heeft de open Deur een bemiddelende functie naar de Amsterdamse hulpverlening toe om vastgelopen contacten weer vlot te trekken.

 

De Open Deur signaleert 

De opvangvoorzieningen voor ongedocumenteerden zijn tot praktisch nul gereduceerd. Waar vroeger voor dakloze bezoekers van de Open Deur in de passantenverblijven de Haven van het Leger des Heils en de Veste van HVO/Querido nog wel eens overnachting kon worden geboden, nu is zijn ze vol en in feite alleen maar beschikbaar voor rechthebbenden, mensen met een Nederlands paspoort en een binding met Amsterdam.

Eind 2009 telden we onder de bezoekersgroep van de Open Deur en het Wereldhuis zo’n 140 dak- en thuislozen. Ze tellen niet mee in de gemeentelijke registratie, ze bestaan niet, maar ze zijn er wel.

De meesten van hen vinden opvang binnen hun eigen netwerk van landgenoten en migrantenkerken.

We signaleren vormen van sociale uitbuiting en seksueel misbruik. En we kunnen er weinig aan doen.

 

 

De Open Deur is in de afgelopen tijd veranderd. Van een gespreksmogelijkheid voor zoekers naar zingeving is het vooral uitgegroeid tot een pleisterplaats, soms de laatste reddingsboei, voor mensen die het meest noodzakelijke ontberen. De Open Deur is nadrukkelijk een kerkelijk inloopcentrum. Als we het over kerk hebben, dan hebben we het over pastoraat en diaconaat. Diaconaat is een wezenskenmerk van de kerk: omzien naar elkaar, naar de naaste in nood.

 

  • Bloemetje (vrijdag 23 april 2010)

Hij komt uit Afrika. Moslim met een ruime blik. Meer rastafari, ook al heeft hij zijn rasta afgeschoren. Vluchteling. Verblijfsvergunning. HIV. In die volgorde. Geen rust in zijn hoofd. Vanwege het blowen? Ging terug naar Afrika, maar redde het er niet. Net op tijd in Nederland voor de verlenging van zijn verblijfsvergunning. In het doolhof van de hulpverlening. Het was koud, bitter koud. Winter 2009-2010. Hij had het geluk van de winteropvang. Als je van geluk kunt spreken. Afhankelijk van het aantal beschikbare bedden. Omdat hij een verblijfsvergunning had en een ziektekostenverzekering kreeg ik hem, goddank, via de GG&GD op een ‘ziekenboegbed’. Eerst bij het Leger des Heils. Dat ging niet. Teveel onrustige, verslaafde, mensen. Toen bij HVO/Querido. Een stuk beter. Hij verbleef er twee maanden. CIZ-indicatie. En op de dag af – kennelijk bepaalde de CIZ dat twee maanden genoeg waren – werd hem verteld dat hij kon vertrekken. Dezelfde dag nog. Geen uitleg. De verpleegkundige gaf aan dat hij was uitbehandeld. Uitbehandeld? Was hij genezen van HIV? Nee, de GGD-arts had daartoe besloten. Onbegrijpelijk. Iemand met HIV en zeker met een psycho-sociale problematiek (PTSS? Psychose? Verward? Eigenzinnig? Zorgmijder? Whatever!) werd zonder respijt op straat gezet. Ik had best willen bemiddelen voor een slaapplek bij de Veste, zei de verpleegkundige. Hij had een briefje meegekregen met het telefoonnummer (het foute) voor HVO de Veste. Hij beleende zijn laptop en zijn mobieltje en sliep een aantal nachten in wat jeugdhotelletjes.

 

Toen ik hem voor het eerst zag belde ik de GG&GD. Die kan bemiddelen voor een ziekenboegbed of voor andere opvang. Niet dus. Vier onderdelen van de GG&GD gaven niet thuis. Van de sympathieke telefoniste, die ook alles probeerde (namelijk ‘verbinden’ en ‘begrip tonen’ en ‘meeleven’), tot Vangnet & Advies (gesloten na 17.00 uur) of het Ambulant Medisch Team (gesloten na 14.00 uur) of de Crisisdienst (geen arts meer aanwezig).

Doorverwezen naar het Ambulant Medisch Team van de GGD, de volgende dag om 10.00 uur.  Arts gezien. Weggestuurd met een briefje van het (foute, want niet voor cliënten bedoelde) telefoonnummer van het Boerhaave Hotel, waar je tussen 11.00 en 12.00 als cliënt moet bellen voor een bed. Ik belde vóór 11.00 uur en kreeg te horen dat het al vol zat. Leuke doorverwijzing van een GGD-arts.

Voor onderdak was de enige oplossing een tijdelijk verblijfadres vanuit de Open Deur.

 

Of zijn uitkering was geregeld? Nou, meneer had een heleboel geld gehad. Inderdaad: door Fibu (de budgetbegeleidingsorganisatie van DWI) uitbetaald aan achterstallige premie bij Agis, het verblijf bij de opvang bij HVO/Querido (wie betaalde eigenlijk: de AWBZ op grond van de CIZ-indicatie? Of hijzelf?), reservering voor mogelijke schulden en diversen. Van zijn uitkering sinds november 2009 had hij in december een voorschot van 300 euro gehad en vijftig euro in maart.

Wat was er met hem gebeurd als we niet hadden bijgesprongen (met dank aan het Aidsfonds)?

 

De eerstverantwoordelijk medewerker van DWI kreeg ik pas na een week na zijn ‘ontslag’ te pakken. Die verklaarde dat zijn uitkering was geblokkeerd, met terugwerkende kracht tot 1 maart. In het ‘systeem’ stond kennelijk: ‘op verzoek van de medewerker’, maar ‘dat was ik niet.’ Wie wel bleef onbekend. Ze merkte op dat mijn toon haar niet aanstond. Ik besefte dat ik wellicht te fel reageerde. Mijn ‘Zal ik er een bloemetje bij doen’ viel ook niet in goede aarde. Ze stelde zich formeel op. Als hij onder ‘opvang’ viel was hij niet meer haar cliënt. (Maar hij viel niet meer onder opvang). Nou, hij had geen ontslagbewijs ingeleverd. (Dat had hij niet meegekregen.) Ik moest maar contact zoeken met een ander team. Dat lukte een dag later, met de manager. Die kon ik een e-mail sturen met alle toelichting. Ik zou die week nog iets terughoren. Niet dus.

Op 7 april was er eindelijk een begripvolle medewerker van DWI. Als er vandaag een mailtje kwam met uitleg over de afgelopen tijd en het huidige verblijfsadres, kon er aan het eind van de week nog een uitkering worden overgemaakt.

Op 14 april bleek alles afgerond te zijn, behalve de overboeking. Die was vergeten.

Maar er stond nog een reserve van zo’n 200 euro bij de FIBU (schuldhulpverlening). Die had hij op woensdag tussen 9.00 en 11.00 moeten ophalen, niet de dag erna. En bij HVO/Querido zou er ook nog een bedragje terugbetaald moeten worden. Ook daar ving hij bot.

En dan de medicatie. In de opvang van HVO/Querido kreeg hij zijn medicatie elke dag uitgereikt. Hij kon er niet zelf over beschikken. HIV-medicatie. Niet aan hem meegegeven, toen hij – in alle staten – stante pede kon vertrekken. Teruggegeven aan de apotheek. En daar, regels, vernietigd. ‘Besef je wel dat er op die manier 3.000 euro is weggegooid?’, zei een kribbige arts die een nieuw recept moest faxen.

Na meer dan anderhalve week kreeg hij weer medicijnen. Ik weet niet wat het effect is: een medisch noodzakelijke behandeling stoppen die eigenlijk niet gestopt mag worden.

 

Dit is geen opwekkend verhaal. Zal ik er een bloemetje bij doen?

 

 

Cor Ofman